علت سوزش و خارش مقعد در زنان ، مردان و کودکان؛ درمان و علائم
سوزش و خارش مقعد (باسن) که در انگلیسی با عبارت Anal itching & Burning به کار برده می شود، یکی از مشکلات رایجی است که افراد اکثرا در طی زندگی خود آن را تجربه می کنند. خارش مقعد وضعیتی می باشد که شخص اطراف ناحیه مقعد خود احساس خارش کرده و تمایل به خاراندن آن دارد. گاهی اوقات این خارش با سوزش نیز همراه است یا اینکه بر اثر خاراندن زیاد، ناحیه مقعد حساس شده و دچار سوزش می شود. افراد اغلب از این وضعیت احساس شرم و خجالت دارند.
این عارضه دلایل زیادی دارد از جمله مشکلات پوستی ، بواسیر، شقاق، زگیل تناسلی، شستشوی زیاد یا ناکافی و.. که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
اگر خارش مقعدی شما مداوم است ، با پزشک خود صحبت کنید. با درمان مناسب و مراقبت از خود ، اکثراً افراد از سوزش مقعدی نیز راحت می شوند.
علائم خارش مقعد
نشانه های خارش مقعد اکثرا قابل تشخیص هستند و افراد مبتلا آنها را متوجه می شود. به طور کلی می توان این علائم را در دسته های زیر قرار داد:
- سوزش مقعد
- بثورات پوستی
- خون در مدفوع
- زخم شدن پوست
- خارش آلت تناسلی
- التهاب و قرمزی پوست اطراف مقعد
در موارد حاد می تواند منجر به خونریزی مقعدی شود.
علت خارش مقعد چیست؟
بنا بر تحقیقات پزشکی medicinenet ، خارش مقعد دلایل متعددی دارد که به اشکال گوناگون در بدن فرد خود را نشان می دهند. گاهی ممکن است طی یک علت ساده مانند استفاده طولانی مدت از لباس زیر های تنگ بوجود بیاید یا نشانه ای از یک بیماری گوارشی یا نشیمنگاهی خاص باشد. مهم ترین آنها عبارتند از:
بواسیر یا هموروئید
توده های بواسیری که به آنها هموروئید (بواسیر داخلی و خارجی) نیز گفته می شود، متورم یا گشاد شدن سیاهرگ های مقعد هستند که به دلیل افزایش فشار به مقعد، علائم درد در نشیمنگاه، خونریزی، خارش و سوزش را به همراه دارند. سریع ترین و بهترین راه درمان این رگ های متورم بواسیری لیزر درمانی است که بیمار را به سرعت به زندگی روزمره خود باز می گرداند و علائم را از بین می برد.
همچنین بخوانید: درمان بواسیر با لیزر + بواسیر در بارداری و زنان + درمان هموروئید خارجی
زگیل تناسلی
زگیل تناسلی که اغلب به دلیل ویروس اچ پی وی به صورت زگیل مقعد، آلت تناسلی و زگیل واژن خود را نشان می دهند، یکی از دلایل رایج خارش و سوزش مقعد هستند. با تشخیص به موقع و تعداد کم زگیل ها، پزشک متخصص می تواند با کمک کرایوتراپی و اشعه لیزر فوری و به راحتی آنها را از بین ببرد تا خارش مقعد درمان شود.
بخوانید: دکتر زگیل تناسلی + درمان زگیل تناسلی + زگیل مقعد +عکس زگیل تناسلی
تبخال یا هرپس تناسلی
ویروس های هرپس سیمپلکس دو نوع دارند: ویروس هرپس سیمپلکس -1 (HSV-1) و ویروس هرپس سیمپلکس -2 (HSV-2). HSV-1 باعث ایجاد تبخال در سایر نقاط بدن می شود ، در حالی که HSV-2 به عنوان تبخال تناسلی شناخته می شود و کمی کمتر شایع است. طبق ACOG ، مورد دوم می تواند باعث ایجاد زخم های دردناک و تاول های پر از مایع در ناحیه مقعد یا دستگاه تناسلی بیمار شود که خارش با خود به همراه دارد.
در صورت مشاهده زخم در مقعد یا اندام تناسلی ، باید سریعا از نظر بیماریهای مقاربتی STI مورد آزمایش قرار بگیرید و در صورت مثبت بودن تست، شریک جنسی خود را نیز در جریان بگذارید تا راه های درمان مناسب به کار گرفته شود. درست است که تبخال هیچ درمانی ندارد اما می توان آن را مدیریت کرد. پزشکان برای کاهش شیوع ، داروهای ضد ویروسی تجویز می کنند.
شقاق یا فیشر مقعدی و آبسه آنورکتال
در مواردی که دچار یبوست یا اسهال شده اید، ممکن است زخم کوچکی در نزدیکی دهانه آنوس شما ایجاد شود که به آن شقاق یا فیشر مقعدی گفته می شود. این عارضه گاهی به دنبال یک آبسه آنورکتال نیز رخ می دهد. اگر از زخم شقاق رنج می برید، می توانید به راحتی آن را با لیزر در کمتر از نیم ساعت درمان کنید.
بخوانید: لیزر شقاق + عمل جراحی شقاق + هزینه درمان شقاق با لیزر
رژیم غذایی
برخی از افراد به دلیل حساسیت نسبت به خوراکی یا ادویه های غذایی مانند فلفل، انواع ادویه جات مانند آویشن، ترشیجات و اکثر خوردنی های شامل فلفل در مدت زمان کمی دچار خارش و سوزش مقعد می شوند. که با دوری کردن از آنها بهبود می یابند.
شستشو بیش از حد ناحیه تناسلی
استفاده از مواد شستشو عطری و شستشو بیش از حد نشیمنگاه به مرور زمان منجر به خارش و سوزش می شود.
رطوبت
شایع ترین دلیل اصلی خارش مقعد رطوبت است که در موارد شدید می تواند حتی منجر به عفونت باکتری های قارچی شود. زمانی که افراد پس از رفتن به دستشویی از دستمال استفاده نکنند، اسهال باشند یا ترشحات داشته باشند، رطوبت ایجاد شده و بستر خارش فراهم می شود.
استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها
این داروها باکتریهای مفید روده را از بین برده و باعث حساسیت پوست می شوند. در نتیجه استفاده طولانی مدت و بیش از حد آنها منجر به این عارضه می شود. شما می توانید با استفاده از مصرف مکمل های حاوی پروبیوتیک مانند خوردن ماست همراه غذا عوارض این داروها را به حداقل برسانید.
انگل یا کرمک
انگل یا کرمک یکی از دلایل رایج خارش در کودکان است که معمولا به دلیل عدم رعایت بهداشت اتفاق می افتد. یکی از انگل های پوستی کرمک می باشد که با تخمریزی در اطراف سوراخ مقعد موجب خارش می شود. بزرگسالان نیز ممکن است به این عارضه مبتلا شوند.
عوامل زیر می توانند عارضه خارش مقعد را افزایش دهند:
- سرطان مقعد
- دیابت نوع 2
- پرکاری تیروئید
- کم خونی (فقر آهن)
- اضطراب و استرس
- سرطان خون و لنفوم
- نارسایی کلیه یا بیماری کبدی
- بیماری های التهابی روده مانند کرون
اسهال و یبوست
یبوست و اسهال دو بیماری شایع هستند که اکثر افراد تا به حال حتی برای یک بار آن را تجربه کردند. این دو بیماری سوراخ مقعد را حساس کرده که باعث سوزش یا به تدریج خارش آن می شوند. پیشنهاد می شود که در صورت ابتلا به هر یک از این دو بیماری؛ سریعا برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید.
برای درمان خارش مقعدی به کدام پزشک متخصص باید مراجعه کرد؟
در این موارد متخصص کولورکتال و گوارش می تواند بیمار را کمک کند. همچنین پزشک جراح برای برطرف کردن علائم و عوارض سریعتر این عارضه می توانند در درمان همراه شما باشد. لازم به ذکر است که باید این عارضه را جدی گرفته و برای رفع سریع آن عجله کنید. همچنین می توانید برای تعیین نوبت یا مشاوره آنلاین با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
راههای درمان خارش مقعد
درمان این عارضه به علت ایجاد مشکل بستگی دارد. با مراقبت های مناسب ، اغلب افراد از خارش مقعدی رهایی می یابند. در صورت ادامه خارش به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم شما شدت یافت و به پزشک دسترسی نداشتید ، ممکن است یک داروی آنتی هیستامین خوراکی کمک کند تا زمانی که کرم ضد خارش اثر بگذارد و به دکتر مراجعه کنید.
درمان های پزشکی خارش و سوزش باسن
استفاده از داروهای آنتی هیستامین مانند هیدروکسی زین یکی از پیشنهادات پزشک برای برطرف کردن این عارضه در طول شب می باشد. داروهای موضعی مانند کورتیکواستروئید ملایم و هیدروکورتیزون به درمان التهاب پوست اطراف مقعد می توانند در کوتاه مدت کمک کنند. در موقعیت های جدی تر می‌توان از داروهای استروئیدی قوی برای رفع این عارضه استفاده کرد. در ادامه برخی نکات برای کمک به بیمار برای درمان و جلوگیری از خارش و سوزش مقعد ارائه شده است:
- ایجاد ترتیب منظم در دفع مدفوع
- دوری از مصرف غذاهای تند و پر چاشنی
- تمیز کردن و رعایت بهداشت مقعد پس از اجابت مزاج
- خودداری از مصرف صابون‌های عطری و بو دار. پیشنهاد می شود برای تمیز کردن ناحیه مقعد از آب گرم یا کرم های مخصوص امولسیون، استفاده کنید.
- پس از شستشو از دستمال برای خشک کردن ناحیه تناسلی استفاده کنید تا مرطوب نماند.
- از خارش خودداری کنید زیرا باعث تحریک پوست و سوزش می شود.
- استفاده از لباس‌های گشاد و راحت و خودداری از لباس های تنگ و چسبان برای گردش هوا بدن.
لازم است بدانید هر گونه عفونت قارچی را می‌توان با استفاده از داروهای ضد انگل درمان کرد. با مراجعه به پزشک می توان از انواع راه های درمانی و مناسب برای مقابله با این عارضه آگاهی پیدا کرد.
درمان‌های خانگی
از روش های خانگی پرکاربرد در درمان خارش و سوزش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمیز کردن ناحیه تناسلی به آرامی: پاک کردن دقیق و آرام محل می‌تواند به خلاص شدن از سوزش و خارش مقعد شما کمک کند. همچنین باید به آرامی مقعد خود را شستشو داده و سپس با یک دستمال کاغذی یا پارچه نخی خشک نمایید.
- از دستمال مرغوب استفاده کنید: از دستمال های توالت نرم و غیر رنگی استفاده کنید که فاقد حساسیت باشند.
- رژیم غذایی فیبردار داشته باشید: غذاهایی همچون انواع حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات برای استفاده مداوم در رژیم غذایی کاملا مناسب هستند.
- از دستشویی های خارج استفاده نکنید: هنگام استفاده از دستشویی های بیرون از خانه از لمس نواحی تناسلی خود خودداری نمایید.
- کیسه آب گرم: فراموش نکنید که استفاده از کیسه آب گرم باعث گرم شدن ناحیه مقعد و در نتیجه گردش خون می شود. این عامل می تواند از کاهش درد بکاهد.
- جلوگیری از بی اختیاری مدفوع: اگر به عارضه بی اختیاری مدفوع دچار هستید، از یک پارچه نخی کوچک بر روی محل مقعد استفاده کرده و آن را به طور منظم عوض کنید. لباس زیر شما باید نخی باشد و از استفاده لباس‌های زیر تنگ خودداری کنید.
- از ورزش هایی که به ناحیه نشیمنگاه فشار وارد میکنند دوری کنید: از ورزش هایی مانند دوچرخه سواری و اسب سواری تا زمان رفع یبوست باید دوری کنید.
32 دیدگاه
سلام دکتر جان من یبوست شدم هفته پیش و دفع خیلی سختی داشتم. از اون روز به بعد سوزش شدیدی داخل مقعدم دارم
سلام دوست عزیز. سوزش مقعد پس از مدفوع سخت به مقعدار خیلی کم طبیعی است ولی اگر سوزش زیادی دارید، احتمال دارد که زخم مقعد یا شقاق گرفته باشید. توصیه میکنیم برای معاینه به متخصص آنورکتال یا گوارش مراجعه کنید.
سلام اقای دکتر من بیرون مقعدم خارش دارم پوستش خشک شده ممنون میشم بگید چه داروی باید مصرف بکنم
سلام دوست عزیز. میتونید از ویتامین AD یا وازلین استفاده کنید.
سلام وقتتون بخیر من چند وقته که خارش شدیدی داخل مقعدم حس میکنم و فک کنم بعد از یه دوره یبوست سه روزه اینطوری شدم باید چکار کنم دکتر
سلام دوست عزیز. پیشنهاد میکنیم که برای معاینه مقعدی مراجعه کنید زیرا احتمال ابتلا به شقاق یا هموروئید وجود دارد.
سلام دکتر من یک بار رابطه جنسی از پشت و محافظت نشده داشتم حس میکنم از اون به بعد مقعدم حساس شده و خارش گرفته
سلام دوست عزیز. نشستن در لگن آب گرم ، تمیز نگه داشتن مقعد و استفاده از پمادهای ضد التهابی می توانند کمک کننده باشند. اگر مشکلتان برطرف نشد، به متخصص آنورکتال مراجعه کنید.
سلام وخسته نباشید
مدتیه که ناحیه مقعد فرزندم دچار زخم شده بطوریکه انگار یه پوست از روی زخم بلند شده.هنگاه دفع و شستشو درد میکشه و گاها” از محل درد خون میاد.زخم ناحیه بیرونی مقعده.
باتشکر از پاسخگویی شما
سلام دوست عزیز. کودک شما به شقاق مبتلا شده. میتونید از پماد آنتی فیشر استفاده کنید و به منظور بهبودی زودتر به متخصص گوارش یا جراح عمومی مراجعه کنید که با لیزر زخم را از بین ببرد. احتمال عود پس از عمل شقاق با لیزر صفر است.
سلام.مدتی هست در قسمت مقعد خارش دارم.احساس میکنم بخاطر خاراندن زخم شده و خارش همراه با سوزش دارم .بیشتر موقع عرق کردن خارش صورت میگیره
سلام دوست عزیز. بله سوزش در زمان عرق کردن زخم طبیعی است و معمولا طی دو هفته این زخم خود به خود ترمیم پیدا میکنه. شما باید همیشه مقعدتون رو تمیز و خشک نگه دارید (برای خشک کردن به هیچ عنوان از دستمال کاغذی زبر استفاده نکنید). در صورت عدم بهبودی پس از دو هفته حتما به دکتر گوارش یا جراح عمومی مراجعه کنید. همچنین میتونید برای مشاوره بیشتر با کلینیک ما هم تماس بگیرید. 02188871078
سلام من مدتی خارش مقعد دارم، دکتر هم رفتم گفت مدفوعت اسیدی شده و بعد از یه مدت خوب میشی و برام پماد باریج نوشت اما الان اطراف مقعدم هم به خارش و سوزش افتاده
سلام دکتر خسته نباشی من الان ۴روزه از ترس سوزش زیاد نمیتونم برم مدفوع کنم خیلی خیلی سوزش دارم ایا راه حلی چیزی هست که انجام بدم
پماد Ad بزنم بهش يا نه
سلام دوست عزیز. سابقه ابتلا به یبوست را داشتید؟ در صورتی که مداوم به این عارضه دچار می شوید، احتمال ابتلا به شقاق وجود دارد. برای دفع راحت تر توصیه میکنیم از پماد لیدوکایین استفاده کنید و سریعا برای تشخیص عارضه به متخصص گوارش یا جراح عمومی مراجعه کنید.
سلام
دکتر جان
چند وقتی هست دل پیچه میگیرم وقتی میدم اجابت کنم بعد دفع مدفوع آخرای دفع ی لکه خون تازه میبینم.
علتش چی هست؟
ممنون
باسلام، ممکنه زخم مقعد داشته باشید. باید برای معاینه حضوری مراجعه کنید. شماره تماس کلینیک برای تعیین نوبت و مشاوره: ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸
سلام خسته نباشید
من به مدت سه چهار روز هست که ناحیه مقعدم خیلی میسوزه و میخاره و همراه با خون و درد هست
لطفاً میشه بگین راه حل این مشکل چیه و اصلا چرا اینجوری شدم ؟
سلام دوست عزیز سابقه ابتلا به یبوست توی این مدت رو داشتید؟
سلام و عرض ادب
من مدتیه خارش مقعد دارم… یه مدت از سر نا آگاهی توی حمام مقعد رو با لیف و صابون میشستم…یه مدت بعد که به خارش مبتلاشدم از سر ناآگاهی مقعد رو پس از دفع با آب (به دلیل لذت زیاد) میخواراندم.
فکر میکنم حدود 2-3 ماهی میشه که اینجوری شدم به نظرتون مشکلم چیه؟
سلام دکتر جان ، من تقریبا یه هفته ای میشه ک درگیر سوزش و خارش اطراف دهانه مقعد شدم، حقیقت بعد از دفع زیادی حساسیت ب خرج میدم واسه شستن، یکی دو روز اول بصورت یه نقطه کوچک متورم بود، ک خونریزی یا دردی ب اذیت کننده ای نداشت، با دفع هم مشکل خاصی نداشتم،پماد آنتی هموروئید استفاده کردم، چهار پنج روز الان تبدیل شده ب دونه های ریز سر سفید اطراف دهانه مقعد، ک کمی سوزش و خارش داره، هر چی هم پماد آنتی هموروئید میزنم تاثیر خاصی نداره، ممنون میشم راهنمایی بفرمایید…
خسته نباشید بعد چن روز یبوست اسهال حالت ابکی داشتم و بدون شکم درد فقط روده هام سروصدا میکرد.حالا اطراف مقعدم زخم شده شبیه اینکه ناخون کشیده باشی و درد زیادی داره اولین بار هس که اینطوری شدم خیلی میترسم زخم حالت ابکی داره و خیسه
خسته نباشید بعد چن روز یبوست اسهال حالت ابکی داشتم و بدون شکم درد فقط روده هام سروصدا میکرد.حالا اطراف مقعدم زخم شده شبیه اینکه ناخون کشیده باشی و درد زیادی دارهو کم کم داره این زخم ها بیشتر میشه اولین بار هس که اینطوری شدم خیلی میترسم زخم حالت ابکی داره و خیسه
سلام دوست عزیز از آنجا که پوست مقعد بسیار حساس و نازک می باشد، به دلیل یبوست و اسهال زخم شده (زخم از نوع شقاق) اسهال و یبوستتون باید رفع بشه و برای بهبودی زخم هم پماد آنتی فیشر استفاده کنید در صورتی که پس از یک الی دو هفته ترمیم نشد با کلینیک تماس بگیرید 02188871078
سلام دکتر خسته نباشید
من پارسال عمل لیزر هموروعید خارجی داشتم لکن کامل از بین نرفت و ی کوچولو موند برای همین پماد آنتی همروعید اومدم استفاده بکنم فقط یک بار استفاده کردم
الان پنج روز از روزی ک استفاده کردم مقعد من میخاره
میخواستم ببینم چی کار باید بکنم
سلام دوست عزیز ممکنه به اون پماد حساسیت داشته باشید
سلام آقای دکتر وقتتون بخیر
ببخشید پسر من دو شب هست که بعد از دو الی سه ساعتی که خوابش برده یهو از سوزش مقعد بیدار میشه و بیقراری میکنه و میگه فقط میسوزه و وقتی دستم رو به مقعدش نزدیک میکنم حرارت مقعدش رو حس میکنم . ممنون میشم دلیل و راهکارش رو بهم بگین. تشکر
سلام،خسته نباشید
من گاهی دچار سوزش اطراف و داخل مقعد میشم،این حالت ماه هاست که وجود داره و اگر اسهال باشم شدت پیدا میکنه ولی حدود یکی دو دقیقه بعد خوب میشه،در کل اذیتش حدود چند دقیقه ست،در ضمن من پارسال دچار شقاق مقعد شدم که بلافاصله با پماد انتی هموروئید حل شد،آیا مشگلی هست و باید به پزشک مراجعه کنم،یا میشه به صورت خانگی درمان بشه؟در ضمن من به خاطر کارم اکثرا به حالت نشسته هستم،آیا مزید بر علت هست؟
سلام دکتر وقت بخیر ، من نزدیک دو ساله شدیدا خارش مقعدی دارم اوایل کم بود و فقط اطرافش بود الان جوری شده که دیگه ناخیه تناسلیمم خارش داره و گسترش پیدا کرده
پوست اطرافش انگار سوخته و التهاب داره
مشکل جدیع !؟ شخصا روم نمیشه برم دکتر
سلام دوست عزیز تا زمانی که معاینه نشویئ قطعی نمیشه تشخیص داد
سلام دکتربراثرتصادف وشکستن مهره های کمرازنیروی پاهایم تحلیل رفته مدت 3ساله یبوست دارم وحدود8ماهه ازداخل مقعدو الت تناسلی دچارسوزش میشم لطفأبرای درمان راهنمایی کنید ممنونم
با سلام من چند سال پیش جایی مسافر بودم وزیر شلواری گرم داشتم عرق میکردم و مقعدم سوزش داشت اذیت بودم و با استفاده از پماد برنال که پاکستانی است خوب شدم ولی الان دوباره سوزش و خارش مقعدی دارم وبرای دفع هم مشکلی ندارم وپماد هم تاثیر گذار نیست ممنون
میشم راهنمایی کنید