بیماریهای جنسی (مقاربتی) که از طریق دستگاه تناسلی منتقل میشوند

کدام بیماریهای جنسی (مقاربتی) که از طریق دستگاه تناسلی منتقل میشوند؟ به امراض و بیماری هایی که از طریق روابط جنسی منتقل میشوند بیماری مقاربتی یا آمیزشی میگویند و فقط از طریق روابط جنسی از فرد بیمار به شریک جنسی او منتقل میگردد که اصطلاح پزشکی آن STD می باشد.

این بیماری ها می توانند از طریق رابطه مقعدی، واژنی یا رابطه جنسی دهانی به فرد دیگری منتقل شوند. البته این بدان معنی نیست که رابطه جنسی تنها روش انتقال STD است بلکه بسته به نوع بیماری ممکن است از طریق به اشتراک گذاشتن سوزن و تغذيه با شير مادر نیز انتقال يابد.

علائم بیماری مقاربتی یا جنسی در مردان

ممکن است این بیماری بدون هیچ علامتی ظاهر شود، اما برخی از انواع بیماری مقاربتی یا آمیزشی علائم واضحی را ایجاد می کنند. در مردان، علائم رایج عبارتند از:

• درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
• زخم یا التهاب اطراف آلت تناسلی، بیضه ها، حنجره، باسن، ران یا دهان
• تغییرات عادات مزاجی
• خونریزی از آلت تناسلی
• درد و تورم بیضه ها

علائم بیماری مقاربتی در زنان

در بسیاری از موارد در زنان نشانه های قابل توجهی را ایجاد نمی کنند. با این حال علائم عمومی این بیماری که از طریق دستگاه تناسلی منتقل می شود در زنان عبارتند از:

• درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
• زخم ها یا التهاب در اطراف واژن، حنجره، باسن، ران یا دهان
• تغییرات عادات مزاجی
• خونریزی از واژن
• خارش در اطراف واژن

البته علائم ذکر شده در حالت عمومی است و علائم بسته به بیماری ایجاد شده متفاوت است.

انواع بیماری های روابط جنسی

انواع مختلفی از بیماری ها می توانند از طریق برقراری رابطه جنسی انتقال پیدا کنند. شایع ترین آن ها عبارتند از :

ویروس اچ پی وی (پاپیلومای انسانی) و زگیل تناسلی

یکی دیگر از انواع بیماری مقاربتی ویروس اچ پی وی می باشد. ویروس اچ پی وی یا همان پاپیلومای انسانی عفونتی است که می تواند از یک فرد به فرد دیگر و از طریق تماس پوست با پوست یا تماس جنسی منتقل شود. انواع مختلفی از این ویروس وجود دارد. برخی از آنها خطرناک تر از سایرین هستند. شایعترین علامت HPV ایجاد زگیل بر روی اندام تناسلی، دهان و گلو است. برخی از انواع ویروس اچ پی وی می تواند منجر به سرطان دهان، روده، دهانه رحم، آلت تناسلی، رکتوم (مقعد) و … شود. در اکثر موارد این ویروس موجب سرطان نمی شود، اما بعضی از انواع ویروس ها احتمال بیشتری برای سرطانی شدن نسبت به دیگران دارند. آمار ها نشان داده اکثر موارد سرطان مربوط به این ویروس ناشی از ویروس های HPV 16 و HPV 18 میباشد. این دو نوع ویروس عامل 70 درصد موارد سرطان دهانه رحم هستند.

تا امروز هیچ درمان قطعی برای ویروس اچ پی وی تعیین نشده است و این عفونت همچنان در بدن باقی می ماند و ممکن است مجدداً عود کرده و موجب زگیل تناسلی شود. اما امروزه راهکار های مختلفی برای درمان زگیل تناسلی ارائه شده است. همچنین تنها راهکار پیشگیری از دو نوع خطرناک این ویروس یعنی HPV 16 و HPV 18 تزریق واکسن گارداسیل است.

همچنین لازم است برای توقف پیشرفت این بیماری تست های مناسب را انجام دهید تا تغییرات سلول ها و احتمالاً سرطانی شدن آنها تشخیص دهید. این مراحل می تواند عوارض بیماری را به حداقل کاهش دهد.

همچنین بخوانید: زگیل تناسلی چیست؛ علائم، علت، راههای انتقال و عوارض

کلامیدیا

نوع خاصی از باکتری باعث ایجاد کلامیدیا می شود. این بیماری میزان شیوع بالایی میان آمریکایی ها دارد. بر طبق اظهارات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، بسیاری از افراد مبتلا به کلامیدیا علائم قابل توجهی ندارند ولی وقتی بیماری پیشرفت میکند، علائمی ظاهر می شوند که عبارتند از:

• درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
• ترشحات سبز یا زرد از آلت تناسلی یا واژن
• درد در شکم و کمر

اگر این بیماری درمان نشود، می تواند عوارضی را ایجاد کند که عبارتند از :

• عفونت های مجاری ادراری، غده پروستات یا بیضه ها
• بیماری التهابی لگن
• ناباروری

اگر یک زن باردار مبتلا به کلامیدیا باشد، می تواند آن را در طول زایمان به کودکش منتقل کند. که در این حالت ممکن است کودک مبتلا به بیماری هایی نظیر ذات الریه ، عفونت چشم، کوری و … شود. آنتی بیوتیک ها به راحتی می توانند کلامیدیا را درمان کنند.

سیفلیس

سیفلیس نوعی دیگر از عفونت باکتریایی است و اغلب در مراحل اولیه بدون علائم است. اولین علامت این بیماری مقاربتی ظهور زخمی است که به عنوان یک شانکر شناخته می شود. این زخم می تواند بر روی اندام تناسلی، مقعد یا دهان ایجاد شود. این زخم بدون درد، اما بسیار عفونی است. علائم مرحله بعدی سیفلیس شامل موارد زیر است:

• راش پوستی
• خستگی
• تب
• سردرد
• درد مفصلی
• کاهش وزن
• ریزش مو

همچنین سیفلیس در مراحل پایانی می تواند منجر به عوارض زیر شود :

• از بین رفتن بینایی
• از دست دادن شنوایی
• از دست دادن حافظه
• ابتلا به بیماری های روانی
• عفونت مغز یا نخاع
• بیماری قلبی
• مرگ

خوشبختانه، سیفلیس در اغلب موارد به راحتی با مصرف آنتی بیوتیک ها درمان می شود. با این حال، عفونت سیفلیس در نوزاد ممکن است کشنده باشد. تشخیص سریع سیفلیس به کاهش آسیب های وارده و عوارض آن کمک می کند.

ایدز یا ویروس HIV (اچ آی وی )

ایدز یا ویروس HIV بیماری است که به سیستم ایمنی بدن آسیب می رساند و خطر ابتلا به ویروس ها یا باکتری های دیگر و سرطان های خاص را افزایش میدهد. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند وارد مرحله جدی تری به نام ایدز شود. اما امروزه با درمان های صحیح، اغلب افراد مبتلا به اچ آی وی، ایدز را تجربه نمی کنند. در مراحل اولیه یا حاد، علائم اچ آی وی با آنفولانزا مشترک است و به اشتباه تشخیص داده می شود. علائم اولیه این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب و لرز
• درد
• تورم غدد لنفاوی
• گلو درد
• سردرد
• حالت تهوع
• بثورات پوستی

این علائم اولیه به طور معمول در عرض یک ماه از بین می روند. از آن زمان به بعد، فرد با وجود این علائم یا بدون آنها مبتلا به HIV است. سایر علائمی که ممکن است در این حین ایجاد شوند، عبارتند از :

• خستگی مکرر
• تب
• سردرد
• مسائل معده

هنوز هیچ درمانی برای HIV وجود ندارد، اما با انجام برخی راهکار می توان این بیماری را کنترل نمود. درمان اولیه و موثر می تواند به افراد مبتلا به اچ آی وی کمک کند. انتخاب درمان مناسب می تواند شانس انتقال HIV به شریک جنسی را کاهش دهد. در واقع، درمان می تواند به طور بالقوه مقدار ویروس HIV در بدن شما را تا سطح غیر قابل کشف کاهش دهد. به گزارش CDC، اچ آی وی در سطوح غیر قابل کشف نمی تواند به دیگر افراد منتقل شود.

بسیاری از افراد مبتلا به اچ آی وی از وجود این ویروس در بدن خود اطلاعی ن دارد. به همین منظور CDC به همه افراد توصیه می کند که بین سنین 13 تا 64 حداقل یک بار این آزمایش را انجام دهند. همچنین افرادی که در معرض خطر ابتلا به اچ آی وی هستند باید حداقل یک بار در سال آزمایش شوند، حتی اگر علائم هم ندارند.

سوزاک

سوزاک یکی دیگر از انواع بیماریهای باکتریایی است که از طریق باکتری نیسریا گونوره ایجاد می شود. اغلب افراد مبتلا به این بیماری هیچ نشانه ای ندارند. اما برخی دیگر از افراد ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• ترشحات سفید، زرد یا سبز از آلت تناسلی یا واژن
• درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
• ادرار مکرر و بیشتر از حد معمول
• خارش در اطراف دستگاه تناسلی
• گلو درد

از عوارضی که ممکن است بعد از ابتلا به این بیماری مقاربتی ایجاد شوند، می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• عفونت های مجاری ادراری، غده پروستات یا بیضه ها
• بیماری التهابی لگن
• ناباروری

احتمال انتقال بیماری هایی که از طریق دستگاه تناسلی منتقل می شوند، به نوزاد در حین زایمان وجود دارد و در این صورت ممکن است نوزاد مبتلا به بیماری های جدی شود. به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان زنان باردار را به انجام آزمایشات بیماری STD تشویق می کنند. این بیماری معمولاً با آنتی بیوتیک درمان می شود.

همچنین بخوانید: بیماری سوزاک یا گونوره چیست؟

شپش عانه

شپش عانه نوعی از شپش ها است که معمولاً در موهای ناحیه عانه و دستگاه تناسلی یافت می شود. این شپش از شپش بدن کوچکتر است. علائم شایع بعد از دریافت این شپش عبارتند از :

• خارش در اطراف ناحیه تناسلی یا انسداد
• نقاط کوچک صورتی رنگ در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد
• کاهش دمای بدن
• کمبود انرژی
• تحریک پذیری

همچنین ممکن است شپش و یا تخم های سفید و کوچک آن را در اطراف ریشه موهای خود اشاره کنید. اگر شپش درمان نشود

از طریق پوست به پوست یا لباس های مشترک، ملافه یا حوله ها، به افراد دیگر منتقل میشود.

هرپس

هرپس نام کوتاه شده برای ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است. دو نوع اصلی از این ویروس با نام های HSV-1 و HSV-2 وجود دارد. هر دو این ویروس ها از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند. CDC پیش بینی می کند، در ایالات متحده بیشتر از یک نفر از هر 6 نفر در سن 14 تا 49 سالگی مبتلا به هرپس هستند.

HSV-1 عمدتا سبب ایجاد تبخال هایی در اطراف دهان و لب ها می شود با این حال در صورت برقراری رابطه دهانی می تواند از دهان یک فرد به ناحیه تناسلی فرد دیگر منتقل شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، ویروس HSV-1 می تواند تبخال تناسلی را ایجاد کند. HSV-2 باعث ایجاد تبخال تناسلی می شود.

شایعترین علامت هرپس، تبخال است. در مورد تبخال تناسلی، این زخم ها در اطراف ناحیه تناسلی، دهان یا اطراف آن ایجاد می شوند. تبخال معمولا چند هفته به طول می انجامد و سپس بهبود می یابد و اغلب دردناك است.

اگر یک زن باردار مبتلا به تبخال باشد، می تواند آن را به جنین خود در رحم و یا نوزاد در طول زایمان منتقل کند. این تبخال به اصطلاح تبخال مادرزادی نامیده می شود و می تواند برای نوزادان بسیار خطرناک باشد.

هنوز هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد. اما برخی از داروها برای کمک به کنترل و کاهش درد زخم های تبخال در دسترس هستند. داروهای مشابه نیز می توانند احتمال انتقال هرپس به شریک جنسی شما را کاهش دهند.

انتقال بیماری های مقاربتی از رابطه جنسی دهانی

بیماری های آمیزشی یا مقاربتی تنها از طریق واژن و مقعد قابل انتقال نیستند، بلکه ممکن است عامل بیماری از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شود. به عبارت دیگر این بیماری ها می توانند از ناحیه ی تناسلی یک شخص به دهان یا گلو فرد دیگر و برعکس منتقل شوند. بیماری های آمیزش دهانی معمولاً علامت خاصی را ایجاد نمی کنند اما اغلب موجب درد گلو و یا زخم ها در اطراف دهان یا گلو می شوند.

بیماری های قابل درمان

بسیاری از انواع بیماری مقاربتی قابل درمان هستند. به عنوان مثال، امراض زیر را می توان با آنتی بیوتیک یا روش های دیگر درمان نمود:

• کلامیدیا
• سیفلیس
• سوزاک
• شپش ها
• تریکومونیاز

سایر بیماری های منتقله از راه جنسی نمی توانند درمان شوند. به عنوان مثال، بیماری های زیر در حال حاضر غیر قابل درمان هستند:

• ویروس اچ پی وی (HPV)
• ویروس HIV (اچ آی وی)
• هرپس

با این وجود حتی اگر نتوان بیماری را درمان نمود، می توان با برخی راهکارها آن را مدیریت نمود. همچنین تشخیص زودهنگام در به نتیجه رسیدن درمان مهم است. گزینه های درمانی در دسترس اغلب برای کمک به کاهش علائم و کاهش شانس انتقال بیماری به شخص دیگری است.

بیماری های مقاربتی و حاملگی

زنان باردار ممکن است در طی بارداری و یا در هنگام زایمان، بیماری مقاربتی خود را به جنین انتقال دهند. بیماری های STD در نوزادان موجب عوارضی می شود. و در برخی موارد، می توانند تهدید کننده زندگی باشند. برای کمک به جلوگیری از بیماری در نوزادان، پزشکان اغلب زنان باردار را به انجام آزمایشات بالینی تشویق می کنند.اگر پاسخ این تست ها مثبت باشد پزشک مصرف آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد ویروسی و .. در طول بارداری تجویز می کند. این مادران باید از روش سزارین برای زایمان استفاده کنند، زیرا احتمال انتقال بیماری به نوزاد با عبور از مجرای زایمان وجود دارد.

تشخیص بیماری های آمیزشی یا مقاربتی

در اکثر موارد، پزشکان نمی توانند تنها بر اساس علائم، نوع بیماری مقاربتی را تشخیص دهند. بلکه نیاز به انجام آزمایشات دقیق تری مثل آزمایش ادرار و خون است. همچنین کیت های آزمایش خانگی نیز برای برخی از بیماری های مقاربتی در دسترس هستند اما ممکن است همیشه قابل اطمینان نباشند پس با احتیاط از آنها استفاده کنید و بررسی کنید که آیا اداره غذا و دارو این کیت تست را تایید کرده است یا خیر ؟

خوب است بدانید که پاپ اسمیر یک آزمایش برای تشخیص بیماری های مقاربتی نیست، بلکه این آزمایش حضور سلول های پیش سرطانی بر روی دهانه رحم را چک می کند و پاپ اسمیر منفی به این معنی نیست که شما بیماری آمیزشی ندارید.

درمان بیماری های مقاربتی

درمان بیماری های مقاربتی بسته به نوع آن دارد. باید بدانید تا قبل از درمان کامل این بیماری ها باید از برقراری رابطه جنسی حتی در صورتی که هر دو طرف بیمار هستند، پرهیز کنید. زیرا در غیر این صورت، می توانید یک عفونت را بین خود انتقال دهید.

بیماری های مقاربتی باکتریایی

معمولا آنتی بیوتیک ها به آسانی می توانند عفونت های باکتریایی را درمان کنند. ولی مهم است که تنها از آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید و مصرف آن را تا انتها ادامه دهید. تا علائم به طور کلی از بین رفته و مجدداً عود نکنند.

بیماری های ویروسی

آنتی بیوتیک ها نمی توانند STD های ویروسی را درمان کنند. در حالی که اکثر عفونت های ویروسی هیچ درمانی ندارند، برخی می توانند خود به خودی درمان شوند. از سوی دیگر در بسیاری از موارد، گزینه های درمان برای از بین بردن علائم و کاهش خطر انتقال این بیماری ها است. برای مثال، داروهایی برای کاهش شیوع و شدت هرپس در دسترس هستند. به همین ترتیب درمان ها میتوانند مانع پیشرفت HIV نیز شوند. علاوه بر این، داروهای ضد ویروسی می توانند خطر انتقال ویروس HIV را به شخص دیگری کاهش دهند.

دیگر بیماریهای مقاربتی

برخی از بیماریها نه توسط ویروس ها و نه باکتری ایجاد می شوند. عامل آنها موجودات کوچکی مثل شپش ها هستند.

جلوگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی

برای جلوگیری از چنین بیماری هایی باید از روش های ایمن سازی در رابطه واژنی، مقعدی و دهانی استفاده نمایید.

استفاده از کاندوم محافظت موثر در برابر بسیاری از بیماری های مقاربتی می باشد. برای حفاظت مطلوب، استفاده از کاندوم در طول رابطه واژنی، مقعدی و رابطه جنسی دهانی مهم است.

کاندوم به طور کلی در جلوگیری از انتقال نوعی از بیماری مقاربتی که از طریق مایعات، مانند مایع منی و خون پخش می شود، موثر است. اما آنها نمی توانند به طور کامل در مقابل بیماری هایی که از طریق تماس پوست با پوست منتقل می شوند محافظت کنند. اگر کاندوم شما پوست ناحیه آلوده را پوشش ندهد، امکان انتقال این بیماری ها وجود دارد. کاندوم نه تنها از فرد در برابر بیماری ها محافظت می کند، بلکه از حاملگی ناخواسته نیز جلوگیری می کند.

سوالات متداول