علائم سرطان دهانه رحم و زگیل تناسلی؛ علت، تشخیص و پیشگیری

علائم سرطان دهانه رحم چیست و چه ارتباطی با زگیل تناسلی دارد؟ گردن رحم قسمت پایین رحم است که به مهبل متصل می شود. سرطان رحم (Womb Cancer) یا گردن رحم یکی از علل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان محسوب می شود، اما این بیماری ساده ترین راهکار پیشگیری را نسبت به سایر سرطان ها دارد.

ویروس پاپیلومای انسانی ( ویروس اچ پی وی ) عامل تمام موارد سرطان دهانه رحم است. تحقیقات نشان می دهد که حدود 14 میلیون نفر هر ساله به این ویروس مبتلا می شوند.

اکثر افراد مبتلا به ویروس HPV هرگز علائمی را تجربه نمی کنند و بسیاری از آنها درمان خاصی را انجام نمی دهند، با این حال، در برخی از موارد ویروس می تواند سلول ها را آلوده و باعث مشکلاتی مانند زگیل تناسلی یا سرطان شود.

خوشبختانه با انجام آزمایش های پاپ اسمیر، تزریق واکسن HPV و آزمایش HPV می توان از سرطان دهانه رحم جلوگیری نمود. آشنایی با علائم سرطان دهانه رحم می تواند به تشخیص زودهنگام و درمان سریعتر کمک نماید.

همچنین بخوانید: آزمایش پاپ اسمیر چیست؟

سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم از سطح دهانه رحم شروع می شود. این عارضه زمانی شروبه به رشد کرده که سلول های دهانه رحم شروع به تبدیل شدن به سلول های پیش سرطانی می کنند. همه سلول‌ های پیش سرطانی به سرطان تبدیل نمی‌شوند، اما یافتن این سلول‌ های مشکل‌ ساز و درمان آنها قبل از تغییر، برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم بسیار مهم است.

علائم سرطان دهانه رحم

این بیماری در مراحل اولیه به ندرت علائمی را ایجاد می کند. به همین دلیل بسیار مهم است که یک آزمایش پاپ به طور منظم برای اطمینان از تشخیص زودهنگام و درمان زگیل های تناسلی که ضایعات پیش سرطانی می باشند، صورت گیرد. علائم زمانی ظاهر می شوند که سلول های سرطانی به لایه های زیرین گسترش یابد و بافت سرویکس را درگیر کنند. این اتفاق زمانی می افتد که سلولهای پیش سرطانی درمان نشده و به سرطان سرویکس تبدیل شود. در این مرحله علائمی ایجاد می شوند که عبارتند از:

خونریزی نامنظم

خونریزی نامنظم واژینال شایعترین علامت سرطان سرویکس است. خونریزی ممکن است بین دوره های قاعدگی یا پس از رابطه جنسی رخ دهد. گاهی اوقات، خونریزی در ترشحات واژن قابل مشاهده است. همچنین خونریزی واژینال ممکن است در زنان یائسه که دوره قاعدگی را ندارند، مشاهده شود. این خونریزی طبیعی نیست و می تواند یک نشانه هشدار دهنده از سرطان دهانه رحم یا سایر مشکلات جدی باشد. اگر این علائم را تجربه کردید، باید به دکتر مراجعه کنید.

ترشحات واژن

بسیاری از مبتلایان همراه با خونریزی، علائم غیر معمول دیگری مانند ترشحات غیرطبیعی از واژن را تجربه می کنند. علائمی که نشان میدهد این ترشحات واژن غیر طبیعی هستند، عبارتند از :

• ترشحات سفید و روشن
• ترشحات آبدار
• ترشحات قهوه ای رنگ
• ترشحات بد بو
• ترشحات همراه با خون

خونریزی و ترشحات غیر معمول ممکن است نشانه های اولیه سرطان دهانه رحم باشد، ولی با پیشرفت بیماری علائم شدیدتری ظاهر می شوند. علائم سرطان سرویکس پیشرفته عبارتند از:

• درد مقعد و یا لگن
• مشکل در ادرار کردن یا دفع
• تورم یک یا هر دو پا
• احساس خستگی
• کاهش وزن

علت یا دلیل

هر کسی که رحم داشته باشد ممکن است به سرطان رحم مبتلا شود از جمله زنان و مردان ترنس (که رحم دارند).
اگر برای برداشتن رحم خود (هیسترکتومی) انجام داده باشید، نمی توانید به سرطان رحم مبتلا شوید.
داشتن سطح بالایی از هورمونی به نام استروژن یکی از اصلی ترین مواردی است که می تواند شانس ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
ممکن است سطوح بالایی از استروژن داشته باشید اگر:

• اضافه وزن دارید
• مصرف برخی از انواع هورمون درمانی جایگزین (HRT)
• هرگز زایمان نکرده اند
• سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشید
• افرادی که بعد از 55 سالگی یائسگی را پشت سر گذاشته اند

همچنین ممکن است در صورت داشتن موارد زیر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان رحم باشید:

• داشتن دیابت
• سابقه خانوادگی سرطان روده، تخمدان یا رحم
• افرادی که ژن نادری را که باعث سندرم لینچ می شود به ارث برده اند
• داروهای مصرف شده برای درمان مانند تاموکسیفن (مورد استفاده برای درمان سرطان سینه)
• انجام رادیوتراپی روی لگن

ویروس اچ پی وی عامل سرطان دهانه رحم

HPV از طریق تماس جنسی منتقل می شود. در واقع تماس پوست با پوست یا مخاط  آلوده بدن بیمار موجب انتقال این آلودگی می شود. در اغلب موارد، عفونت نشانه ای را ایجاد نمیکند، به همین علت راحت تر از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.

بیش از 40 نوع مختلف HPV از طریق رابطه جنسی منتقل می شود، اما فقط چند نوع ویروس علائم قابل رویت دارد. به عنوان مثال، انواع 6 و 11 باعث زگیل تناسلی می شوند، اما باعث سرطان نمی شود و فقط دو نوع 16 و 18، عامل سرطان های مرتبط با HPV هستند.

چه کسانی در معرض خطر این سرطان هستند ؟

آشنایی با علائم هشدار دهنده این بیماری و باعث افزایش آگاهی نسبت به سرطان گردن رحم و HPV می شود و خطر ابتلا به آن را کاهش می دهد. عوامل خطر سرطان دهانه رحم عبارتند از:

• ابتلا به عفونت HPV
• مصرف طولانی مدت قرص های کنترل و جلوگیری از بارداری
• سیستم ایمنی ضعیف
• مصرف مادر از  داروی دی اتیل استیل بسترول در دوران بارداری

عوامل خطر ابتلا به HPV عبارتند از:

• شرکای جنسی متعدد
• شروع رابطه جنسی در سن کم
• سیستم ایمنی ضعیف

سرطان رحم در بارداری چگونه است؟

طبق آمار پزشکی این نوع از سرطان در دوران بارداری به ندرت ایجاد می شود. همچنین وجود هر گونه کیست در رحم با حاملگی و تولد نوزاد از بین می رود. سرطان سینه شایع ترین سرطانی است که در دوران بارداری یافت می شود. از هر 3000 زن باردار 1 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.

پیشگیری از ویروس اچ پی وی HPV و سرطان دهانه رحم

واکسیناسیون در برابر ویروس HPV یکی از بهترین اقدامات پیشگیرانه در برابر این ویروس است، علاوه بر این تست های منظم پاپ اسمیر به محافظت و شناسایی سریع تر سرطان دهانه رحم کمک می کند. تست پاپ اسمیر، یکی از قابل اعتمادترین آزمایش های سرطان است، این آزمایش می تواند سلول های غیر طبیعی و تغییرات پیش سرطانی در رحم را تشخیص دهد. تشخیص زودهنگام باعث می شود تا این سلول های غیر طبیعی قبل از تبدیل به سرطان، درمان شوند. این آزمایش شامل برداشت بافت مخاطی سلول های دهانه رحم و آزمایش آنها می باشد. همچنین ممکن است آزمایش HPV همزمان با تست پاپ اسمیر انجام شود.

واکسیناسیون

واکسیناسیون برای جلوگیری از ویروس اچ پی وی HPV برای زنان در سنین 9 تا 26 توصیه می شود. واکسن می تواند از فرد در برابر  ویروس HPV، سرطان دهانه رحم و زگیل تناسلی محافظت نماید.

البته این واکسن تنها تا قبل از آلوده شدن به ویروس موثر است، به همین دلیل  توصیه می شود فرد آن را قبل از اینکه از نظر جنسی فعال باشد، تزریق نماید.

واکسن گارداسیل یا واکسن سرواریکس یکی از این واکسن ها است و فرد را در برابر دو نوع پرخطر HPV، نوع 16 و 18( این دو نوع عامل بیشتر از 70 درصد سرطان های گردن رحم هستند) و همچنین دو نوع 6 و 1 (90 درصد زگیل های تناسلی را ایجاد می کنند.) محافظت می کند.

CDC توصیه می کند، پسران و دختران باید در سن 11 یا 12 سالگی واکسینه شوند. زنان جوان می توانند از سن 26 سالگی و مردان جوان تا سن 21 سالگی واکسن را دریافت کنند البته اگر قبل از این در معرض HPV قرار نگرفته باشند.

در کشور های آمریکایی و اروپا این واکسن ها از سن 15 سال به بعد بطور اپیدمی به نوجوانان تزریق می شود.