درمان خشکی مقعدی و دلایل آن

خشکی مقعدی چیست و چه علتی دارد؟ به شرایطی گفته می شود که در آن پوست اطراف یا داخل مقعد خشک، تحریک شده و باعث خارش یا سوزش این ناحیه شده است. این شرایط می تواند ناراحت کننده باشد و ممکن است با علائمی مانند درد یا خونریزی در مواقع حاد همراه باشد. 

از عوارض رایج خشکی میتوان به ایجاد بیماریهای مانند زخم یا شقاق مقعدی، بواسیر یا هموروئید و فیستول اشاره کرد. در ادامه از این مطلب به بررسی کامل روشهای درمان خشکی مقعد و دلایل مختلف آن می پردازیم.

علت خشکی مقعدی چیست؟

خشکی مقعد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از عوامل سبک زندگی گرفته تا بیماریهای پزشکی زمینه‌ ای. در اینجا برخی از علل شایع خشکی مقعدی با توضیحات کامل آورده شده است:

1. بهداشت ضعیف: تمیز کردن ناکافی پس از اجابت مزاج یا استفاده از صابون‌ها و دستمال‌ های مرطوب می‌تواند روغن‌های طبیعی را از پوست اطراف مقعد پاک کند و منجر به خشکی و تحریک شود.
2. کم آبی: ننوشیدن آب کافی می تواند باعث کم آبی شود که می تواند به صورت خشکی پوست، از جمله در اطراف مقعد ظاهر شود. آبرسانی مناسب برای حفظ سلامت پوست ضروری است.
3. عوامل غذایی: رژیم غذایی کم فیبر می تواند منجر به مدفوع سفت و خشک شود که دفع آن (یبوست) دشوار است. زور زدن در حین حرکات روده می تواند پوست اطراف مقعد را تحریک کرده و به خشکی کمک کند.
4. بیماری های پوستی: شرایط پوستی مانند اگزما، پسوریازیس تناسلی یا درماتیت می تواند پوست اطراف مقعد را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به خشکی، خارش و التهاب شود.
5. عفونت: عفونت های قارچی مانند کاندیدیازیس یا عفونت های باکتریایی می توانند علائمی مانند خشکی، خارش و ناراحتی در ناحیه مقعد ایجاد کنند.
6. دیابت: دیابت کنترل نشده می تواند بر سلامت پوست تاثیر بگذارد و منجر به خشکی و خارش در قسمت های مختلف بدن از جمله ناحیه مقعد شود.
7. اختلالات خود ایمنی: برخی از اختلالات خود ایمنی مانند پسوریازیس تناسلی می توانند بر سلامت پوست تاثیر بگذارند و منجر به خشکی و تحریک در نواحی حساس مانند مقعد شوند.
8. داروها: برخی از داروها مانند آنتی هیستامین ها یا دیورتیک ها می توانند عوارض جانبی داشته باشند که شامل خشکی پوست می شود که ممکن است به ناحیه مقعد نیز گسترش یابد.
9. سن: با بالا رفتن سن، پوست آنها نازک تر و خشک تر می شود و آنها را مستعد شرایطی مانند خشکی مقعد می کند.

ایا استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک باعث خشکی مقعد و خونریزی میشود؟

استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها به طور بالقوه می تواند تعادل باکتری ها در دستگاه گوارش را مختل کند و منجر به بیماری هایی مانند اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک (AAD) یا کولیت شود. این شرایط می تواند علائمی مانند اسهال، درد شکم و در برخی موارد خونریزی مقعدی ایجاد کند. با این حال، خشکی مقعد و خونریزی به طور خاص ممکن است مستقیماً توسط آنتی بیوتیک ها به تنهایی ایجاد نشود.

خشکی و خونریزی در ناحیه مقعد بیشتر با شرایطی مانند شقاق مقعد، هموروئید، بیماری التهابی روده (IBD) یا سایر مشکلات گوارشی مرتبط است. گاهی اوقات آنتی بیوتیک ها می توانند به تغییر در عادات روده یا فلور روده کمک کنند که ممکن است به طور غیرمستقیم این شرایط را تشدید کند.

تاثیر خشکی مقعد بر بیماریهای مقعدی

خشکی مقعد می تواند یک مسئله رایج باشد که می تواند منجر به ناراحتی و عوارض احتمالی در ناحیه مقعد شود. در حالی که خشکی مقعد به خودی خود ممکن است مستقیماً باعث بیماری مقعدی نشود، می تواند به افزایش خطر برخی بیماری ها یا تشدید موارد موجود کمک کند. در اینجا چند نکته در رابطه با خشکی مقعد و بیماری های مقعدی وجود دارد:

1. افزایش اصطکاک و تحریک: خشکی مقعد می تواند منجر به افزایش اصطکاک در هنگام حرکات روده، پاک کردن یا فعالیت جنسی شود که می تواند باعث تحریک پوست ظریف در ناحیه مقعد شود. این تحریک ممکن است خطر ابتلا به بیماری هایی مانند شقاق مقعد، بواسیر یا عفونت های پوستی را افزایش دهد.
2. خطر شقاق: شقاق مقعدی پارگی های کوچکی در پوشش مجرای مقعد است که اغلب در اثر ضربه یا آسیب به آن ناحیه ایجاد می شود. خشکی مقعد می تواند پوست را مستعد پارگی کند و منجر به ایجاد شقاق های دردناک شود.
3. تشدید هموروئید: هموروئید رگ های خونی متورم در ناحیه مقعد و مقعد است که می تواند باعث ناراحتی، خارش و خونریزی شود. خشکی مقعد می تواند علائم هموروئید را با افزایش تحریک و التهاب در ناحیه آسیب دیده تشدید کند.
4. خطر عفونت: پوست خشک و ترک خورده در ناحیه مقعد می تواند محل ورود باکتری ها یا قارچ ها باشد و خطر ابتلا به عفونت هایی مانند عفونت های مخمری یا درماتیت باکتریایی را افزایش دهد. که ممکن است منجر به فیستول مقعدی شود.

روشهای درمان خشکی مقعد

درمان خشکی مقعد بسته به علت زمینه ای می تواند متفاوت باشد.

به پیشنهاد gutscharity.org.uk:

Carrying a pack of moisturised wipes to clean the anus to avoid scrubbing with dry tissue may be useful.

به همراه داشتن یک بسته دستمال مرطوب برای تمیز کردن مقعد برای جلوگیری از شستشو با دستمال خشک ممکن است مفید باشد.

در اینجا چند روش وجود دارد که می تواند به کاهش خشکی کمک کند:

1. آبرسانی و هیدراته نگه داشتن بدن: 

نوشیدن مقدار کافی آب می تواند به بهبود آبرسانی کلی پوست، از جمله پوست اطراف مقعد کمک کند. هیدراته ماندن می تواند به حفظ خاصیت ارتجاعی پوست، بهبود عملکرد سد پوست و جلوگیری از خشکی و تحریک کمک کند. روشهای آبرسانی به این ناحیه عبارتند از:

• مقدار کافی آب بنوشید: سعی کنید حداقل 8 تا 10 لیوان آب در روز بنوشید تا هیدراته بمانید. افزایش مصرف آب می تواند به بهبود هیدراتاسیون کلی پوست، از جمله پوست اطراف مقعد کمک کند.
• محدود کردن نوشیدنی‌های کم‌ آب: از مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های کم‌ آب مانند الکل، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید، زیرا می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند.
• غذاهای آبرسان بخورید: غذاهای آبرسان با محتوای آب بالا، مانند میوه ها (مانند هندوانه، پرتقال، انواع توت ها) و سبزیجات (مانند خیار، کاهو، کرفس) را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
• استفاده از مرطوب کننده: اگر در آب و هوای خشک زندگی می کنید یا در کل پوست خیلی خشکی دارید، استفاده از کرم های مرطوب کننده موثر هستند.

2. بهداشت مناسب علت خشکی مقعد: 

به آرامی ناحیه مقعد را با صابون های ملایم و بدون عطر تمیز کنید و از دستمال های بی کیفیت زبر یا شستشوی بیش از حد خودداری کنید. بعد از شستن، ناحیه را خشک کنید.

در اینجا چند راه وجود دارد که از طریق آنها اقدامات بهداشتی ضعیف می تواند منجر به خشکی مقعد شود:

• شستشوی بیش از حد: شستشوی بیش از حد ناحیه مقعد با صابون ها یا پاک کننده های زبر می تواند روغن طبیعی پوست را از بین ببرد و منجر به خشکی و تحریک شود. شستشوی مکرر می تواند عملکرد مانع پوست را مختل کند و پوست را مستعد خشکی و التهاب کند.
• خشک نشدن صحیح: خشک نشدن کامل ناحیه مقعد پس از شستشو، به خصوص پس از اجابت مزاج، می تواند رطوبت را در مقابل پوست نگه دارد و محیطی مرطوب ایجاد کند که باعث رشد و تحریک باکتری ها می شود. این می تواند به مرور زمان منجر به خارش، ناراحتی و خشکی احتمالی پوست شود.
• عادات بد توالت: تکنیک های نادرست پاک کردن یا تمیز کردن ناکافی پس از اجابت مزاج می تواند بر روی پوست باقی بماند و منجر به تحریک، خارش و خشکی احتمالی شود. عدم رعایت اصول بهداشتی نیز می تواند خطر عفونت و مشکلات پوستی در ناحیه مقعد را افزایش دهد

3. رژیم غذایی نامناسب و خشکی مقعد: 

رژیم غذایی همچنین می تواند در خشکی مقعد نقش داشته باشد. یک رژیم غذایی ضعیف و فاقد مواد مغذی ضروری مانند فیبر می تواند بر سلامت کلی پوست بدن از جمله پوست اطراف مقعد تاثیر بگذارد. در اینجا چند راهکار برای برطرف کردن این عارضه وجود دارد:

• کمبود مواد مغذی ضروری: رژیم غذایی کم مواد مغذی ضروری مانند ویتامین ها، مواد معدنی و چربی های سالم می تواند بر سلامت پوست تاثیر بگذارد. مواد مغذی مانند ویتامین E، ویتامین C، اسیدهای چرب امگا 3 و روی در حفظ آبرسانی، کشسانی و سلامت کلی پوست نقش دارند. کمبود این مواد مغذی می تواند به خشکی و مشکلات پوستی از جمله در ناحیه نشیمنگاهی کمک کند.
• قند بالا و غذاهای فرآوری شده: مصرف رژیم غذایی سرشار از قند و غذاهای فرآوری شده می تواند منجر به التهاب در بدن شود که می تواند بر سلامت پوست تاثیر بگذارد. التهاب می تواند عملکرد مانع پوست و تعادل طبیعی رطوبت را مختل کند و منجر به خشکی و سوزش در مناطق حساس مانند مقعد شود.
• کمبود فیبر: رژیم غذایی کم فیبر می تواند به یبوست و زور زدن در حین حرکات روده کمک کند، که می تواند پوست اطراف مقعد را تحریک کند. زور زدن می تواند منجر به پارگی یا شکاف های کوچک در پوست شود که باعث ناراحتی و خشکی احتمالی می شود.
• حساسیت ها یا آلرژی های غذایی: برخی از حساسیت ها یا آلرژی های غذایی می توانند باعث التهاب یا مشکلات گوارشی شوند که ممکن است به صورت مشکلات پوستی، از جمله خشکی و تحریک در ناحیه نشیمنگاه ظاهر شوند. شناسایی و اجتناب از غذاهای محرک می تواند به بهبود سلامت کلی پوست کمک کند.
• الکل و کافئین: مصرف زیاد الکل و کافئین می تواند بدن را کم آب کند و منجر به خشکی پوست از جمله پوست حساس اطراف رکتوم شود. این مواد همچنین می توانند شرایط پوستی موجود را تشدید کنند و به ناراحتی کمک کنند.

4. مرطوب کننده ها: 

استفاده از یک مرطوب کننده ملایم و بدون عطر یا کرم مانع در ناحیه مقعد می تواند به آبرسانی و محافظت از پوست کمک کند. به دنبال محصولاتی باشید که مخصوص پوست های حساس طراحی شده اند.

5. حمام گرم: 

خیساندن در حمام گرم می تواند به تسکین پوست خشک و تحریک شده اطراف مقعد کمک کند. افزودن بلغور جو دوسر کلوئیدی یا نمک اپسوم به آب حمام ممکن است تسکین بیشتری ایجاد کند.

6. پماد برای درمان خشکی مقعدی موضعی: 

کرم ها یا پمادهای هیدروکورتیزون بدون نسخه می توانند به کاهش التهاب و خارش مرتبط با خشکی کمک کنند. با این حال، اینها باید به مقدار کم و تحت راهنمایی یک متخصص استفاده شوند.

7. درمان های پزشکی: 

در مواردی که خشکی به دلیل شرایط زمینه ای مانند اگزما، پسوریازیس یا عفونت باشد، ممکن است داروها یا درمان های تجویزی لازم باشد. برای تشخیص و مدیریت صحیح با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.

8. اجتناب از محرک ها: 

از استفاده از محصولات معطر، صابون های تند، یا دستمال مرطوبی که می توانند پوست اطراف مقعد را بیشتر تحریک کنند، خودداری کنید. به جای آن گزینه های ملایم و بدون عطر را انتخاب کنید.

9. تغییر شیوه زندگی: 

حفظ شیوه های بهداشتی خوب، پوشیدن لباس زیر نخی قابل تنفس، و اجتناب از نشستن طولانی مدت یا لباس های تنگ می تواند به جلوگیری از تحریک و خشکی بیشتر کمک کند.

پرداختن به علت اصلی خشکی مقعد برای مدیریت موثر این بیماری و جلوگیری از عود ضروری است. مشاوره با پزشک می تواند به تعیین مناسب ترین رویکرد درمانی بر اساس شرایط فردی کمک کند.