شایع ترین مشکلات گوارشی + درمان بیماری های دستگاه گوارش

دستگاه گوارش یکی از مهم ترین ارگان های اصلی بدن است. به طور طبیعی مانند هر عضو دیگری دستگاه گوارش هم ممکن است دچار اختلالات و مشکلات خاص خود شود. بیماری ها یا مشکلات گوارشی می توانند زندگی روزمره یک فرد را تحت تاثیر قرار داده و اذیت کننده باشند. در نتیجه در صورت رویارویی با هر یک از این مشکلات بهتر است سریعا برای درمان آنها اقدام کنید.

دستگاه گوارش چیست؟

دستگاه گوارش که در انگلیسی Digestive System نامیده می شود، از دستگاه گوارش (GI) و کبد، پانکراس و کیسه صفرا تشکیل شده است. دستگاه گوارش مجموعه ای از اندام های توخالی است که از دهان تا مقعد به یکدیگر متصل هستند. اندام هایی که دستگاه گوارش شما را تشکیل می دهند، به ترتیبی که به هم متصل می شوند، شامل دهان، مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ و مقعد هستند.

وظیفه دستگاه گوارش

سیستم گوارش شما به گونه ای منحصر به فرد ساخته شده است که وظیفه خود را برای تبدیل از غذا به مواد مغذی و انرژی مورد نیاز برای زنده ماندن انجام دهد. هنگامی که کار دستگاه گوارش با غذا تمام شد، مواد زائد جامد یا مدفوع شما را به راحتی آماده می کند تا هنگام اجابت مزاج دفع شوند.

هضم غذا اهمیت بسیاری دارد زیرا بدن شما به مواد مغذی از مواد غذایی که می خورید و مایعاتی که می نوشید نیاز دارد تا سالم بماند و به درستی کار کند. مواد مغذی شامل کربوهیدرات ها، پروتئین ها، چربی ها، ویتامین ها، مواد معدنی و آب هستند. سیستم گوارش شما تجزیه می شود و مواد مغذی را از مواد غذایی و مایعاتی که مصرف می کنید جذب می کند تا برای چیزهای مهمی مانند انرژی، رشد و ترمیم سلول ها استفاده شود.

مشکلات و بیماری های گوارشی

متاسفانه بیشتر مردم دوست ندارند در مورد مشکلات گوارشی خود صحبت کنند، اما ابتلا به یکی از آنها یکی از عارضه های رایج است.

با این حال، نیازی به رنج کشیدن در سکوت نیست! در اینجا نگاهی از بالا به پایین به 9 مورد از شایع ترین بیماری های گوارشی، علائم و موثرترین درمان های موجود می پردازیم. اگر مشکوک هستید که یکی از این مشکلات را دارید، برای مراجعه به یک متخصص بیماری گوارشی صبر نکنید.

بواسیر یا هموروئید

خون قرمز روشن در کاسه توالت زمانی که روده های شما حرکت می کند می تواند نشانه ای از هموروئید یا بواسیر باشد که یک بیماری بسیار شایع در تمام سنین است. طبق آمار، در واقع 75 درصد از زنان و مردان بالای 45 سال هموروئید دارند.

هموروئید التهاب رگ های خونی انتهای دستگاه گوارش شما است که می تواند دردناک و همراه با خارش باشد. دلایل آن عبارتند از یبوست مزمن، اسهال، زور زدن در حین حرکات روده و کمبود فیبر در رژیم غذایی.

با خوردن فیبر بیشتر، نوشیدن آب و ورزش، می توانید به راحتی هموروئید خود را درمان کنید. کرم ها و شیاف های بدون نسخه ممکن است علائم هموروئید را به طور موقت تسکین دهند. اگر درمان های خانگی کمکی نکرد به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات هموروئیدکتومی برای برداشتن هموروئید با جراحی لازم است.

مطلب مرتبط: درمان بواسیر با لیزر و عمل سرپایی هموروئید داخلی

شقاق مقعد

شقاق مقعدی شکاف های ریز و خطی در پوشش انتهایی دستگاه گوارش شما به نام مقعد هستند. نشانه های آن تقریبا مانند علائم هموروئید است که یکی از آنها خونریزی و درد پس از حرکت روده‌ها می باشد. زور زدن، حرکات سخت روده ، یبوست و اسهال از عوامل متعدد ابتلا به شقاق هستند.

اغلب بهترین درمان برای این بیماری رایج گوارشی لیزر است. همچنین دارو برای شل کردن عضلات اسفنکتر مقعد یا داروهای بی حس کننده موضعی و حمام سیتز، می تواند درد را تسکین دهد. با این حال، شقاق مزمن ممکن است نیاز به جراحی عضله اسفنکتر مقعد داشته باشد.

مطلب مرتبط: درمان شقاق با لیزر + بهترین روش عمل فیشر در نیم ساعت

بیماری کرون

بیماری کرون یکی دیگر از بیماری های گوارشی به نام بیماری التهابی روده (IBD) است. کرون می تواند هر بخشی از دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر اوقات ایلئوم انتهایی را که انتهای روده کوچک و ابتدای کولون را به هم متصل می کند، تحت تاثیر قرار می دهد. 

پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث این بیماری می شود، اما در نظر دارند که ژنتیک و سابقه خانوادگی ممکن است در ابتلا به آن نقش داشته باشند. 

شایع ترین علائم کرون :

• درد شکم
• اسهال
• خونریزی مقعدی
• کاهش وزن و تب

درمان به علائم بستگی دارد و می‌تواند شامل مسکن‌های موضعی، داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و جراحی باشد. پرهیز از غذاهای محرک مانند محصولات لبنی، نوشابه های گازدار، الکل، قهوه، میوه و سبزیجات خام، گوشت قرمز و غذاهایی که چرب، سرخ شده، تند یا تولید کننده گاز هستند نیز می تواند به جلوگیری از عود بیماری کمک کند.

فیستول مقعدی

فیستول یک لوله متورم و پر شده از چرک و عفونت است که می تواند دو عضو از بدن را به همدیگر متصل کند. فیستولی که در مقعد ایجاد می شود معمولا قادر است بخشی از کانال رکتوم را به قسمتی از بیرون باسن یا مثانه متصل کند. علائم این بیماری معمولا به شکل زیر خود را نشان می دهند:

• التهاب و قرمزی
• خارش و سوزش
• خروج ترشحات بدبو و لزج
• خونریزی در صورت زیاد شدن عفونت

تنها روش درمان برای از بین بردن عفونت فیستول جراحی و لیزر است. زیرا احتمال عود را از بین برده و از ریشه سوزانده می شود. رعایت نکات بهداشتی مقعد برای مبتلا شدن یا نشدن به بیماری تاثیرگذار است.

مطلب مرتبط: درمان فیستول با لیزر + عمل جراحی فیستول مقعد

دیورتیکولیت

کیسه های کوچکی به نام دیورتیکول می توانند در هر جایی که نقاط ضعیفی در پوشش دستگاه گوارش شما وجود داشته باشد تشکیل شوند، اما این کیسه ها بیشتر در روده بزرگ یافت می شوند. اگر دیورتیکول دارید اما هیچ علامتی ندارید، این بیماری دیورتیکولوز نامیده می شود که در بین افراد مسن بسیار شایع است و به ندرت باعث ایجاد مشکل می شود. به گفته پزشکان انجمن گوارش، در سن 50 سالگی، حدود نیمی از مردم دیورتیکولوز دارند. اما در حدود 5 درصد از افراد، کیسه‌ها ملتهب یا عفونی می‌شوند که در این صورت به بیماری دیورتیکولیت می‌گویند. علائم شامل تب، لرز، حالت تهوع و درد شکم هستند. چاقی یک عامل خطر اصلی برای دیورتیکولیت است.

دیورتیکولیت خفیف با آنتی بیوتیک ها و رژیم غذایی که مقدار زیادی مایعات در خود دارد درمان می شود تا روده بزرگ شما بتواند بهبود یابد. یک رژیم غذایی کم فیبر می تواند علت دیورتیکولیت باشد، بنابراین ممکن است پزشک شما را به خوردن یک رژیم غذایی سرشار از فیبر غلات کامل، حبوبات، سبزیجات به عنوان بخشی از درمان راهنمایی کند.

اگر حملات شدیدی دارید که به طور مکرر عود می کنند، ممکن است به جراحی برای برداشتن قسمت درگیر شده از روده بزرگ نیاز داشته باشید.

بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)

هنگامی که اسید معده به مری شما بازگشت می کند وضعیتی به نام رفلاکس اسید ممکن است درد سوزشی در وسط قفسه سینه خود احساس کنید.

در حالی که برای مردم عادی است که هر چند وقت یکبار رفلاکس اسید و سوزش سر دل را تجربه کنند، علائمی که بر زندگی روزمره شما تاثیر می گذارد یا حداقل دو بار در هفته رخ می دهد می تواند نشانه GERD باشد، یک بیماری گوارشی مزمن که 20 درصد از آمریکایی ها را تحت تاثیر قرار می دهد. موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی بیان می کند اگر سوزش سر دل، بوی بد دهان، فرسایش دندان، حالت تهوع، درد در قفسه سینه یا قسمت بالای شکم خود را تجربه کردید، یا در بلع یا تنفس مشکل دارید، به پزشک مراجعه کنید.

سنگ کیسه صفرا

سنگ‌های صفراوی رسوبات سختی هستند که در کیسه صفرا ایجاد می‌شوند. طبق گزارشی تخمینی سالانه نزدیک به یک میلیون نفر با سنگ کیسه صفرا تشخیص داده می شوند. زمانی که کلسترول یا ضایعات بیش از حد در صفرا وجود داشته باشد یا کیسه صفرا به درستی تخلیه نشود، سنگ کیسه صفرا ممکن است تشکیل شود.

وقتی سنگ‌های صفراوی مجاری منتهی از کیسه صفرا به روده‌ها را مسدود می‌کنند، می‌توانند باعث درد شدید در سمت راست بالای شکم شوند. دارو گاهی اوقات سنگ های صفراوی را حل می کند، اما اگر این کار موثر نبود، گام بعدی جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است.

بیماری سلیاک

طبق آمار حدود 1 نفر از هر 133 نفر که تقریبا 1 درصد از جمعیت را تشکیل می دهند به بیماری سلیاک مبتلا هستند. لازم به ذکر است که بسیاری از افراد از ابتلا به این بیماری مطلع نیستند.

بیماری سلیاک یک حساسیت جدی به گلوتن است (پروتئینی که در گندم، چاودار و جو یافت می شود). در این افراد زمانی که گلوتن می خورند، سیستم ایمنی بدن آنها شروع به حمله می کند. در کودکان علائم آن ممکن است شامل درد و نفخ شکم، اسهال، یبوست، استفراغ و کاهش وزن باشد. علائم در بزرگسالان نیز می تواند شامل کم خونی، خستگی، تحلیل استخوان، افسردگی و تشنج باشد.

با این حال برخی از افراد ممکن است علائمی نداشته باشند. تنها راه درمان بیماری سلیاک پرهیز کامل از خوردن گلوتن است. جایگزین های رایج برای گلوتن عبارتند از: برنج قهوه ای، کینوا، عدس، آرد سویا، آرد ذرت و آمارانت.

کولیت اولسراتیو

کولیت اولسراتیو یکی دیگر از بیماری های التهابی روده است که ممکن است بسیاری از مردم را درگیر کند. علائم کولیت اولسراتیو بسیار شبیه به علائم کرون است، اما بخشی از دستگاه گوارش که تحت تاثیر قرار می گیرد، فقط روده بزرگ است که به آن کولون نیز می گویند.

اگر سیستم ایمنی بدن غذا یا مواد دیگر را با عوامل مهاجم اشتباه بگیرد، زخم هایی در پوشش روده بزرگ ایجاد می شود. اگر مدفوع مکرر و فوری، درد همراه با اسهال، خون در مدفوع یا گرفتگی شکم را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید.

استفاده از داروهایی که پزشک تجویز کرده می توانند التهاب را سرکوب کنند و حذف غذاهایی که باعث ناراحتی می شوند نیز می تواند کمک کننده باشد. در موارد شدید، درمان کولیت اولسراتیو ممکن است شامل جراحی برای برداشتن کولون باشد.

عکس دستگاه گوارش سالم و ناسالم

سلامت دستگاه گوارش هر فرد از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود سلامت دستگاه گوارش، حفظ رژیم غذایی سرشار از فیبر و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل است. این باعث می شود روند عادی هضم به آرامی اجرا شود و به جلوگیری از یبوست و حفظ وزن سالم کمک می کند.

روش تشخیص مشکلات گوارشی

آزمایش‌ های مربوط به مشکلات گوارشی می‌تواند شامل کولونوسکوپی، آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی، آندوسکوپی کپسولی، کلانژیوپانکراتوگرافی آندوسکوپی رتروگراد (ERCP) و سونوگرافی آندوسکوپی باشد. پس از تشخیص ممکن است بسیاری از روش های جراحی بر روی دستگاه گوارش انجام شود. تمام این کارها شامل اقداماتی است که با استفاده از آندوسکوپی، لاپاراسکوپی و جراحی باز انجام می شود.