شقاق مقعد در دوران بارداری (Anal Fissure During Pregnancy) یک مشکل رایج اما اذیت کننده است که بسیاری از زنان با آن مواجه می شوند. این بیماری به پارگی کوچکی در پوشش مقعد اشاره دارد که می تواند باعث ناراحتی قابل توجهی در این دوره حساس از زندگی برای مادران شود. شقاق در بارداری ممکن است به دلیل حساسیت بیشتر بدن و تغییرات هورمونی فیزیکی در این دوران، با درد و سوزش در ناحیه مقعد و گاها خونریزی همراه باشد.
شناخت دقیق علائم این زخم مقعدی، علل و گزینه های درمانی برای مدیریت موثر فیشر رکتال و اطمینان از سلامت مادر و نوزاد بسیار مهم بوده که باید بدانید.
شقاق مقعدی در بارداری چیست؟
شقاق مقعد در دوران بارداری اغلب به دلیل فشار و کششی که بدن در این دوره متحمل می شود، رخ می دهد. افزایش فشار بر کف لگن، همراه با تغییرات هورمونی، می تواند منجر به شقاق و زخم های کوچک در دوران بارداری شود.
علاوه بر این، یبوست که در دوران بارداری شایع است، می تواند مشکل را تشدید کرده و حرکات روده را دردناک کند. که این عارضه باعث تحریک بیشتر ناحیه آسیب دیده می شود.
خونریزی مقعد در دوران بارداری نشانه بارز شقاق مقعد است که اغلب در حین حرکات روده مشاهده می شود. اگرچه می تواند نگران کننده باشد، اما درک این نکته ضروری است که درد مقعد در دوران بارداری مرتبط با شقاق مقعد معمولاً قابل درمان است. در نتیجه جای نگرانی نیست.
درمان شقاق مقعدی در بارداری
مدیریت شقاق مقعد در دوران بارداری شامل چندین گزینه درمانی است که با هدف تسکین علائم، تسریع بهبودی و جلوگیری از عوارض بیشتر انجام می شود. در اینجا به تفصیل به درمان های مؤثر موجود در کلینیک اچ پی وی اشاره می کنیم:
لیزر شقاق در بارداری
لیزر شقاق مقعدی در دوران بارداری به دلیل خطرات احتمالی و وجود سایر روش های درمان جایگزین ایمن تر، عموماً توصیه نمی شود. در حالی که درمان های لیزری می توانند برای شقاق در افرادی که بارداری نیستند کاملا موثر باشند، اکثر روش ها شامل بیهوشی هستند که ممکن است خطراتی را برای جنین در حال رشد ایجاد کند.
مادر با مشورت پزشک متخصص آنورکتال، جراح عمومی یا حتی متخصص زنان خود میتواند از انجام روش درمانی ایمن آگاه شود.
بیشتر بخوانید: درمان شقاق با لیزر چگونه انجام میشود؟
پماد برای درمان شقاق در بارداری
برای درمان شقاق مقعد در دوران بارداری، پزشکان ممکن است پمادهای موضعی مانند گلیسریل تری نیترات (GTN) یا کرم دیلتیازم را توصیه کنند، اگرچه استفاده از آنها در دوران بارداری اغلب تحت نظارت پزشک است زیرا تحقیقات محدودی در مورد اثرات خاص آنها انجام شده است. داروهای بدون نسخه مانند وازلین نیز می توانند با مرطوب کردن و محافظت از ناحیه، تسکین ایجاد کنند.
توجه کنید: مشورت با دکتر شقاق قبل از استفاده از هرگونه دارو در دوران بارداری برای اطمینان از ایمنی برای مادر و نوزاد بسیار مهم است.
- پماد گلیسریل تری نیترات (GTN): در حالی که GTN می تواند با افزایش جریان خون به ناحیه در بهبود زخم مؤثر باشد، اما به دلیل عوارض جانبی بالقوه و تحقیقات محدود در مورد استفاده از آن در دوران بارداری، معمولاً درمان خط اول برای شقاق در دوران بارداری نیست. سردرد یک عارضه جانبی رایج است و استفاده از آن باید توسط یک متخصص زنان به دقت کنترل شود.
- کرم دیلتیازم: این گزینه دیگری است که ممکن است در نظر گرفته شود، اما مانند پماد گلیسریل تری نیترات ، معمولاً به عنوان درمان خط اول در دوران بارداری استفاده نمی شود.
- ژل پترولیوم: از پماد های بدون نسخه بوده که می تواند با مرطوب نگه داشتن و محافظت از ناحیه، به دفع راحت تر مدفوع کمک کند.
بیشتر بخوانید: انواع پماد شقاق مقعدی و روش مصرف
درمان خانگی شقاق در بارداری
حمام سیتز روشی ساده اما موثر برای درمان خانگی شقاق مقعد در دوران بارداری است. حمام سیتز شامل خیساندن ناحیه مقعد در آب گرم به مدت حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و چندین بار در روز است. این کار به افزایش جریان خون به ناحیه کمک کرده که باعث بهبودی و کاهش خارش مقعد در دوران بارداری می شود.
آب گرم همچنین به شل شدن اسفنکتر مقعد کمک کرده و درد مقعد را در دوران بارداری کاهش می دهد. همچنین ناراحتی های ناشی از حرکات روده را تسکین می بخشد.
اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی در مدیریت و پیشگیری از شقاق مقعد در دوران بارداری ضروری است. رژیم غذایی سرشار از فیبر، شامل میوه ها، سبزیجات و غلات کامل، به جلوگیری از یبوست که یک عامل خطر اصلی برای شقاق مقعد در دوران بارداری است، کمک می کند. علاوه بر این، نوشیدن مقدار زیادی آب، مدفوع را نرم نگه داشته و فشار هنگام اجابت مزاج را کاهش می دهد.
فعالیت بدنی منظم همچنین می تواند به حفظ عادات منظم روده کمک کند و خطر ابتلا به شقاق در دوران بارداری را بیشتر کاهش دهد. اجتناب از نشستن طولانی مدت و زور زدن هنگام اجابت مزاج می تواند از بدتر شدن شقاق جلوگیری کرده و درد مقعد را در دوران بارداری کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: برای درمان شقاق چه بخوریم؟
جراحی شقاق در بارداری
جراحی شقاق مقعد در دوران بارداری معمولاً اجتناب می شود، مگر اینکه درمان های دارویی، گیاهی، طب سنتی و خانگی بی اثر باشند و وضعیت شدید باشد. اگر جراحی ضروری باشد، اغلب تا بعد از زایمان به تعویق می افتد تا خطرات برای مادر و جنین به حداقل برسد. در صورتی که فکر میکنید نیاز به جراحی دارید، حتما باید با نظر چندین متخصص تایید وضعیت شوید.
بیشتر بخوانید: روشهای عمل جراحی شقاق
علائم درد شقاق در بارداری
در دوران بارداری، بدن دستخوش تغییرات گسترده ای می شود که احتمال دارد سلامت دستگاه گوارش و ناحیه مقعد نیز تحت تاثیر این موضوع قرار گیرند. یکی از مشکلات رایج در دوره حاملگی برای تمام زنان ممکن است، شقاق مقعدی باشد. تشخیص سریع علائم این عارضه برای پیشگیری از تشدید آن و مدیریت بهتر درد همواره بسیار حیاتی بوده است. در ادامه، اصلی ترین علائم شقاق مقعد در بارداری را بررسی می کنیم:
۱. درد تیز و شدید هنگام دفع مدفوع
یکی از بارزترین و شایع ترین نشانه ها، احساس درد تیز و برنده در ناحیه مقعد هنگام و بلافاصله بعد از دفع مدفوع است. این درد اغلب اوقات به قدری شدید بوده که میتواند ترس از اجابت مزاج را برای فرد ایجاد کند. علت اصلی این درد، کشیدگی و تحریک ناحیه زخم شده مقعد در حین عبور مدفوع است.
۲. خونریزی مقعدی در دوران بارداری
مشاهده خون روشن روی دستمال توالت یا داخل کاسه توالت می تواند نشانه ای از شقاق مقعدی در بارداری باشد. گرچه این خونریزی معمولاً کم و سطحی است، اما می تواند باعث نگرانی شود. این عارضه به دلیل آسیب به رگ های خونی سطحی در ناحیه ترک خورده ایجاد می شود.
۳. خارش مقعد در بارداری
خارش اطراف ناحیه مقعد که با نام خارش رکتوم یا Pruritus Ani شناخته می شود، یکی دیگر از علائم رایج این عارضه است. این خارش می تواند ناشی از فرآیند ترمیم ترک، باقی مانده مدفوع یا رطوبت بیش از حد جمع شده در این قسمت از بدن باشد. در برخی موارد، خارش با سوزش نیز همراه است.
۴. مشاهده ترک یا شکاف ظاهری در اطراف مقعد
در مواردی، ممکن است خانم ها متوجه ترک کوچکی در پوست اطراف مقعد شوند که همان شقاق مقعدی است. این شکاف ها معمولاً در هنگام شستشو یا پاک کردن قابل مشاهده هستند و ظاهری مشابه بریدگی سطحی یا زخم باریکی دارند که روی هر قسمتی از پوست بدن ممکن است ایجاد شوند.
۵. اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد
شقاق می تواند باعث انقباضات غیرارادی در عضلات اطراف مقعد شود. این اسپاسم ها اغلب هنگام دفع مدفوع شدت گرفته و باعث افزایش درد می شوند. واکنش محافظتی بدن به درد است، اما متاسفانه با کاهش جریان خون به ناحیه آسیب دیده، روند بهبودی را کند می کند.
۶. درد مداوم پس از اجابت مزاج
در موارد شدیدتر یا در صورت وجود عفونت، ممکن است درد برای چندین ساعت پس از اجابت مزاج ادامه پیدا کند. این درد مداوم می تواند بر فعالیت های روزمره تاثیر منفی گذاشته و نشستن یا حرکت را دشوار کند.
۷. ترس از اجابت مزاج یا اضطراب دفع
درد شدید ناشی از دفع مدفوع ممکن است باعث ایجاد اضطراب یا ترس از اجابت مزاج شود. این وضعیت روانی ممکن است فرد را به تعویق انداختن دفع وادارد، که خود منجر به یبوست و تشدید شقاق می شود. در نتیجه چرخه ای معیوب ایجاد شده که به درمان آسیب می زند.
قسمتی از خبر نقل شده از: chiragglobalhospitals.com
