پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که به طور طبیعی در دستگاه گوارش زندگی می کنند و نقش مهمی در سلامت بدن دارند. این میکروارگانیسم ها بخشی از میکروبیوم روده هستند؛ مجموعه ای عظیم از باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و مخمرها که تعادل آن ها برای تندرستی جسم و حتی سلامت روان اهمیت زیادی دارد.
شاید شما پروبیوتیک ها را بیشتر در مواد غذایی تخمیری مثل ماست، کفیر، کیمچی، سویا (میزو) یا مکمل های خوراکی دیده باشید. وجود این باکتری های خوب به بدن کمک می کند تا سیستم گوارشی قوی تری داشته باشید. از طرفی برخی ویتامین ها تولید شده و سیستم ایمنی بهتر عمل کند.
بیشتر بخوانید: پاکسازی دستگاه گوارش
نقش پروبیوتیک ها در سلامت بدن
داشتن یک میکروبیوم روده سالم مزایای زیادی دارد، از جمله:
- کمک به هضم و متابولیسم بهتر غذا
- تولید برخی ویتامین ها
- ایجاد سد دفاعی در برابر میکروب های مضر
- بازگرداندن تعادل طبیعی میکروفلور روده بعد از مصرف داروهایی مثل آنتی بیوتیک
جالب است بدانید میکروبیوم هر فرد منحصربه فرد است و عواملی مانند سبک زندگی، تغذیه و حتی ژنتیک بر تنوع و میزان باکتری های مفید آن تاثیر می گذارند.
علائم کمبود باکتری های مفید روده
علائم کمبود باکتری های مفید روده شامل مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز، یبوست یا اسهال و همچنین مشکلات پوستی مانند بثورات، آکنه یا اگزما است. سایر علائم می تواند شامل خستگی بی دلیل، تغییرات خلقی مانند اضطراب یا افسردگی و افزایش حساسیت به عفونت ها باشد.
1.مشکلات گوارشی
- نفخ و گاز: عدم تعادل باکتری های روده می تواند منجر به افزایش تولید گاز شود.
- یبوست یا اسهال: اختلال در فلور طبیعی روده می‌تواند بر نظم روده تأثیر بگذارد.
- سوزش سر دل: میکروبیوم ناسالم روده می تواند در رفلاکس اسید و علائم سوزش سر دل نقش داشته باشد.
- حالت تهوع یا گرفتگی معده: ناراحتی در سیستم گوارش می تواند نشان دهنده عدم تعادل باشد.
2. مشکلات پوستی
بثورات پوستی، آکنه و اگزما: روده و پوست ارتباط نزدیکی با هم دارند و یک روده نامتعادل می تواند به صورت بیماری های مختلف پوستی بروز کند.
3.علائم سیستمیک
- خستگی و کسالت: کمبود باکتری های خوب روده می تواند بر سطح انرژی و سلامت کلی بدن تاثیر بگذارد.
- اختلالات خلقی: باکتری های روده در تنظیم خلق و خو نقش دارند، بنابراین عدم تعادل آنها می تواند منجر به اضطراب یا افسردگی شود.
- تغییرات وزن: سلامت ضعیف روده می تواند بر جذب مواد مغذی و متابولیسم تاثیر بگذارد و به طور بالقوه منجر به افزایش یا کاهش وزن ناخواسته شود. اغلب اوقات به دنبال تغییرات وزن ناگهانی، تاثیر منفی آن روی سیستم گوارش منجر به بواسیر یا هموروئید در مقعد میشود.
- افزایش دفعات بیماری: یک روده ناسالم می تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند و شما را مستعد ابتلا به عفونت ها کند.
- میل به قند: میکروب های روده بر هورمون هایی که اشتها را تنظیم می کنند تأثیر می گذارند که می تواند منجر به افزایش میل به قند شود.
مزایای سلامتی مصرف پروبیوتیک ها
تحقیقات نشان می دهد که مصرف پروبیوتیک ها چه از طریق غذا و نوشیدنی و چه مکمل ها می تواند فواید زیر را داشته باشد:
- کاهش مشکلات گوارشی مثل اسهال ناشی از آنتی بیوتیک یا علائم سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
- تقویت سیستم ایمنی و کمک به بدن در مقابله با عفونت ها
- پیشگیری از عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی (مانند سرماخوردگی و التهاب مجاری تنفسی)
- کاهش احتمال ابتلا به عفونت ها در دوران بستری در بیمارستان
پروبیوتیک ها برای کودکان
پروبیوتیک ها می توانند برای نوزادان و کودکان نیز مفید باشند. به عنوان مثال، برخی پژوهش ها نشان داده اند که مصرف پروبیوتیک ها خطر ابتلا به اگزما یا بیماری روده ای خاصی به نام انتروکولیت نکروزان (NEC) را کاهش می دهد. همچنین می تواند در بهبود برخی مشکلات تنفسی کودکان مبتلا به فیبروز کیستیک نقش داشته باشد.
چه نوع غذاهایی حاوی پروبیوتیک هستند؟
به نقل از healthdirect.gov.au ؛ پروبیوتیک ها به برخی مکمل های غذایی اضافه شده و به طور طبیعی در بسیاری از غذاهای تخمیر شده یافت می شوند. نمونه هایی از این غذاها عبارتند از:
- ماست
- کفیر
- کلم ترش
- میسو
- ترشی
- کامبوچا
پری بیوتیک ها چیستند؟
در حالی که پروبیوتیک ها باکتری های زنده هستند، پری بیوتیک ها “غذا”ی پروبیوتیک ها هستند. آن ها به رشد پروبیوتیک های معده کمک کرده و برای سلامتی بدن مفید هستند.
پری بیوتیک ها در غذاهای پرفیبر یافت می شوند. آن ها در امتداد روده به روده بزرگ شما منتقل می شوند. در آنجا، میکروبیوتای روده شما را تغذیه کرده و به روده، سیستم ایمنی، تولید هورمون و سلامت کلی کمک می کنند.
پری بیوتیک ها را می توان در مکمل ها و در غذاهای زیر یافت:
- میوه ها
- سبزیجات
- حبوبات مانند نخود، عدس، لوبیا قرمز، لوبیا پخته و سویا
- آجیل و دانه هایی مانند بادام هندی و پسته
سینبیوتیک ها مخلوطی از پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها هستند که در مکمل ها و غذاها یافت می شوند. خوردن غذاهایی که حاوی پروبیوتیک و پری بیوتیک هستند، سلامت میکروبیوم روده و سلامت کلی شما را بهبود می بخشد.
نقش مصرف پروبیوتیک ها در جلوگیری از یبوست
یبوست یکی از مشکلات شایع گوارشی است که می تواند کیفیت زندگی هر فرد زن یا مرد، کودک یا بزرگسال را تحت تاثیر قرار دهد. تحقیقات نشان داده اند مصرف پروبیوتیک ها به دلیل اثرگذاری بر تعادل میکروبیوم روده، می تواند به بهبود حرکات روده و کاهش یبوست کمک کند. باکتری های مفید موجود در پروبیوتیک ها باعث نرم تر شدن مدفوع، افزایش دفعات اجابت مزاج و کاهش التهاب در روده می شوند.
برخی از فواید مصرف پروبیوتیک ها در مدیریت یبوست:
- تنظیم حرکت روده و کاهش تاخیر در تخلیه مدفوع
- نرم تر شدن بافت مدفوع و جلوگیری از خشکی آن
- کاهش نفخ و احساس سنگینی ناشی از یبوست
- حمایت از سلامت میکروبیوم روده و ایجاد تعادل بین باکتری های مفید و مضر
- کمک به بهبود یبوست مزمن، به ویژه در سالمندان و افراد کم تحرک
بیشتر بخوانید: روشهای درمان خانگی یبوست
چه زمانی ممکن است به مکمل پروبیوتیک نیاز داشته باشم؟
یک متخصص بهداشت ممکن است در برخی شرایط، مانند موارد زیر، مکمل های پروبیوتیک را توصیه کند:
- در صورت مصرف آنتی بیوتیک: دلیل این امر این است که آنتی بیوتیک ها باکتری های خوب و بد را از بین می برند که می توانند میکروبیوم روده شما را مختل کرده و باعث حالت تهوع و اسهال شوند. مکمل های پروبیوتیک می توانند به بازیابی میکروبیوم طبیعی روده شما کمک کنند. مصرف مکمل پروبیوتیک ۲ تا ۳ ساعت قبل یا بعد از مصرف آنتی بیوتیک (نه همزمان) مهم است.
- برای ورزشکاران هنگام تمرین، مسافرت یا مسابقه: مکمل های پروبیوتیک ممکن است به جلوگیری از ابتلا به عفونت های تنفسی یا مشکلات گوارشی کمک کنند.
میزان پروبیوتیک های طبیعی موجود در غذاها همیشه مشخص نیست و متفاوت است. این امر تشخیص اینکه آیا غذایی که می خورید به اندازه کافی از نوع مناسب پروبیوتیک برای تامین نیاز بدن برخوردار است یا خیر را دشوار می کند. با این حال، میزان و نوع پروبیوتیک ها در مکمل های غذایی تنظیم می شود.
همه پروبیوتیک ها یکسان نیستند. هر سویه فواید سلامتی متفاوتی دارد. مهم است که مکملی با سویه ای که به بهترین وجه از شما پشتیبانی می کند، پیدا کنید. اگر به دنبال یک فایده سلامتی خاص هستید، گاهی اوقات پزشک یا متخصص تغذیه ممکن است یک مکمل پروبیوتیک را توصیه کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت وجود موارد زیر باید به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه کنید:
- می خواهید مصرف پروبیوتیک ها را شروع کنید. آنها می توانند به شما توصیه کنند که کدام مکمل برای شما مناسب تر است و چگونه آن را مصرف کنید.
- شما پروبیوتیک مصرف کرده و عوارض جانبی نفخ، ناراحتی معده یا گاز زیاد دارید. این اتفاق به دلیل تغییر میکروبیوتای روده شما هنگام مصرف پروبیوتیک ها رخ می دهد. پزشک می تواند دوز شما را برای کمک به این علائم تنظیم کند. این عوارض جانبی در هفته اول مصرف پروبیوتیک ها شایع تر است.
ممنونم از مطلب عالی و مفیدتون
چه کسانی بیشتر به پروبیوتیک نیاز دارند؟
اگر علائم دیسبیوزیس (اختلال در تعادل میکروبیوم) را در دستگاه گوارش یا هر جای دیگری دارید، پزشک ممکن است پروبیوتیک ها را برای کمک به بازگرداندن تعادل به میکروبیوم شما توصیه کند. اگر اخیراً بیماری یا درمانی داشته اید که میکروبیوم شما را تضعیف کرده است، پزشک ممکن است پروبیوتیک ها را برای کمک به بازسازی آن پیشنهاد کند.
کدام میوه بیشترین پروبیوتیک را دارد؟
موز، به خصوص موز سبز، به دلیل محتوای بالای نشاسته مقاوم، یکی از بهترین میوه ها برای دریافت پروبیوتیک است. این نوع فیبر، باکتری های خوب را تغذیه میکند و به رشد پروبیوتیک ها کمک میکند. موز منبع عالی پری بیوتیک ها است، به خصوص زمانی که کاملاً نرسیده باشد.
منم همین حس رودارم،چون درگذشته بااعتیاد دست وپنجه نرم کردم،همین یبوست شامل منم شده، راه حلش چیه؟ممنون