متاسفانه امروزه یبوست در بارداری تبدیل به یکی از بیماری های ناخوشایند گوارشی و نگران کننده برای سلامت مقعد در اکثر زنان شده است. این عارضه در موارد حاد ممکن است به دلیل سفتی بیش از نرمال مدفوع همراه با خونریزی باشد که به مدفوع خونی معروف است. ولی خوشبختانه روشهای مختلفی برای درمان یبوست در حاملگی در دسترس است. چه با دارو و چه روشهای خانگی. که معمولا سریع جواب میگیرید.
در ادامه به بررسی روشهای درمان یبوست در خانه، با دارو و استفاده از ملین ها، علت یبوست در بارداری و علائم خشکی مزاج می پردازیم.
همچنین بخوانید: درمان سریع یبوست با روشهای خانگی
یبوست در بارداری چیست؟
داشتن یبوست در دوران بارداری یا حاملگی به این معنی است که شما در حال تلاش برای دفع مدفوع سفت یا اجابت مزاجی سخت هستید. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که غذایی که بدن شما دیگر به آن نیاز ندارد (ضایعات) به جای اینکه به عنوان مدفوع خارج شود، در قسمت پایینی دستگاه گوارش (روده) سفت می‌شود. اکثر مردم در دوره ای در زندگی خود تجربه ناخوشایندی از یبوست را داشته اند، اما زمانی که باردار هستید این اتفاق بیشتر می افتد. تغییرات هورمونی در بدن شما که بارداری را ممکن می کند، می تواند احتمال ابتلا به یبوست را افزایش دهد.
علت یبوست در بارداری چیست؟
تغییرات هورمونی در بدن در دوران بارداری و عادات روزانه شما می تواند احتمال ابتلا به یبوست را افزایش دهد. علل یبوست در بارداری عبارتند از:
- پروژسترون: بدن شما در دوران بارداری هورمون پروژسترون بیشتری تولید می کند. پروژسترون روده‌ها یا روده‌های شما را شل می‌کنند، به طوری که روده ها به دلیل فشار آوردن مواد زائد در بدن شما به سختی کار می‌کنند. سرعت آهسته در هضم به بدن شما زمان بیشتری برای جذب مواد مغذی و آب از غذایی که می خورید می دهد. هر چه مدت زمان بیشتری غذا در روده شما باقی بماند، روده بزرگ (کولون) زمان بیشتری برای جذب رطوبت از آن دارد. در نتیجه وقتی حس دفع دارید، ته مانده های غذا خشک شده و به سختی دفع می‌شوند.
- جنین: رشد جنین رحم شما را سنگین تر می کند. این وزن اضافی می تواند فشار بیشتری بر روده شما وارد کند و در نتیجه خروج مواد زائد از بدن را دشوارتر کند.
- آهن حاصل از قرص ویتامین دوران بارداری: آهنی که از ویتامین دوران بارداری خود دریافت می کنید به بدن شما کمک می کند تا خون مورد نیاز برای گردش اکسیژن در بدن شما و جنین را بسازد. اگرچه آهن بیش از حد می تواند تجزیه غذا را برای باکتری های موجود در روده دشوارتر کند. ننوشیدن آب کافی برای نرم کردن مواد زائد گیر کرده در روده، مشکل را بدتر می کند. ضایعات می توانند جمع شده و باعث یبوست شوند.
- سبک زندگی بی تحرک: رژیم غذایی شما، مقدار مایعاتی که در روز می نوشید، و میزان ورزش شما همگی در ایجاد یبوست نقش دارند. اکثر افرادی که باردار هستند فیبر کافی نمی خورند، آب کافی نمی نوشند یا ورزش کافی برای کمک به سیستم گوارشی خود برای دفع مواد زائد از بدن ندارند.
همچنین بخوانید: شایع ترین بیماری های گوارشی در دوران بارداری
علائم
داشتن دفع مدفوع راحت یکی از دغدغه های هر فردی است. احساس یبوست دقیقا برعکس بوده و هیچ گونه حس خوشایندی را منتقل نمی کند. شما می توانید در صورتی بگویید یبوست دارید که علائم زیر را داشته باشید:
- فقط می توانید چند بار در هفته مدفوع می کنید.
- برای دفع فشار می آورید تا دفع داشته باشید و شکم شما متورم و پر از گاز روده است.
- هنگامی که مدفوع می کنید، مدفوع شما کلوخه و سفت است. آنها آنقدر خشک هستند که عبورشان از دریچه مقعد بسیار دردناک است.
گاهی اوقات یبوست منجر به هموروئید و شقاق مقعدی یا بدتر شدن آن می شود. مانند یبوست، هر دو بیماری نام برده در دوران بارداری شایع هستند.
بواسیر یا هموروئید
اگرچه بواسیر یا هموروئید ممکن است در هر زمانی ظاهر شود، اما اکثر مادران آینده در سه ماهه سوم بارداری، از حدود هفته 28 بارداری، به آن مبتلا می شوند.
افزایش جریان خون به ناحیه لگن، و همچنین فشار ناشی از بزرگ شدن رحم و رشد کودک، می تواند باعث تورم سیاهرگ هایی شود که از طریق مقعد می گذرند.
دلیل بواسیر چیست؟ بواسیر همچنین می تواند ناشی از یبوست باشد زیرا همانطور که گفتیم هورمون های بارداری باعث کند شدن روده شما می شوند. هنگامی که مدفوع سفت است، فشار اضافی برای از بین بردن آن می تواند به وریدهای ناحیه رکتوم فشار وارد کند و باعث ملتهب و برآمدگی آنها شود. در این موارد مراجعه به یک دکتر بواسیر خوب می تواند راه حل مناسبی باشد.
علاوه بر این، سطوح بالاتر پروژسترون باعث می‌شود دیواره‌های سیاهرگ‌ها شل شده و به راحتی متورم شوند.
اگر قبل از بارداری هموروئید داشتید، احتمال ابتلا به آن در دوران بارداری بیشتر است. آنها همچنین می توانند پس از زایمان به دلیل فشار دادن در طول زایمان رشد کنند.
همچنین بخوانید: درمان بواسیر و لیزر هموروئید {سرپایی و قطعی}
شقاق مقعدی
شقاق چیست؟ معمولاً شکافی است در اثر ضربه به کانال مقعد ایجاد می شود. این ضربه می تواند به دلیل یبوست، سندروم تحریک پذیر روده IBS یا بیماری کرون باشد. از آنجایی که زنان باردار بیشتر از یبوست رنج می برند، احتمال ایجاد شقاق مقعدی در آنها بیشتر است. با این حال، این شقاق می تواند پس از زایمان نیز ظاهر شود.
همچنین بخوانید: لیزر شقاق و عمل جراحی شقاق
آبسه مقعدی
آبسه مقعدی یا رکتوم یک بیماری نسبتا نادر در دوران بارداری است. فرآیند التهاب معمولا از محل اتصال پوستی مخاطی شروع می شود و سپس به سمت بالا گسترش می یابد و در نتیجه عفونت مجاور به فضای ایسکیورکتال ایجاد می شود.
همچنین بخوانید: درمان آبسه مقعدی چیست؟
یبوست در بارداری از کی شروع میشه؟
هنگامی که سطح هورمون در بدن برای مراقبت از جنین بارداری شما افزایش می یابد، ممکن است احساس یبوست کنید. تغییرات ممکن است در اوایل ماه دوم یا سوم سه ماهه اول شما اتفاق بیفتد. تعداد کمی از زنان معمولا از ماه اول هم دچار یبوست دوران حاملگی می شوند. اما به طور نرمال هر چه جنین سنگین تر شود، فشار به روده ها و احتمال ابتلا به یبوست هم بالا می رود.
شروع این عارضه برای خانم ها همراه با عوارض و خطراتی بوده که شایع ترین آنها بواسیر در بارداری می باشد.
یبوست در حاملگی چقدر شایع است؟
حدود 16 تا 39 درصد از افراد در دوره ای از بارداری دچار یبوست می شوند. به احتمال زیاد در سه ماهه سوم بارداری، زمانی که جنین سنگین ترین است و بیشترین فشار را به روده شما وارد می کند، دچار یبوست می شوید. یبوست ممکن است در سه ماهه دوم بارداری شدیدتر باشد. گاهی اوقات، تا سه ماه پس از تولد نوزاد همچنان یبوست دارید.
یبوست در بارداری باعث خونریزی می شود؟
بله. تقریبا نیمی از زنان باردار یبوست و اسهال را تجربه می کنند. این اتفاق به دلیل ترکیبی از استرس، افزایش هورمون های پروژسترون، فشار شکمی نوزاد، کاهش ورزش یا سطح نامنظم آهن در بدن ایجاد می شود. این تغییرات روده می تواند به مقعد فشار وارد کرده و باعث خونریزی مقعدی شود.
همچنین یبوست و زور زدن به مدفوع می تواند باعث خونریزی مقعدی شود. وقتی زور می زنید، ممکن است شرایطی مانند هموروئید یا شقاق مقعدی ایجاد شود که ممکن است خونریزی کند. مدفوع بسیار سفت ممکن است پوست داخل مقعد شما را پاره کند و باعث خونریزی شود. درمان یبوست می تواند به جلوگیری از این اتفاق کمک کند.
درمان یبوست در بارداری در خانه و با دارو
شما نمی توانید جلوی هورمون های بارداری را بگیرید که مدفوع را سفت نکنند، اما می توانید تغییرات دیگری ایجاد کنید که می تواند برای کنار آمدن با این عارضه بسیار کمک کننده باشد. از جمله:
- هر روز 25 تا 30 گرم غذاهای غنی از فیبر بخورید: فیبر مدفوع شما را نرم کرده تا راحت تر دفع شود. شما می توانید فیبر را از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، لوبیا، نخود و عدس دریافت کنید. برای اندازه گیری مقدار گرمی که از غذاهایی که می خورید، وقت بگذارید. اگر یبوست دارید، به احتمال زیاد فیبر کافی نمی خورید.
- هر روز هشت تا 12 فنجان آب بنوشید: این تفکر را نادیده بگیرید که می گوید فقط به هشت لیوان آب در روز نیاز دارید. هشت لیوان برای زمانی است که باردار نیستید. برای گذراندن دوره بارداری بی دردسر و نرم شدن مدفوع به مایعات بیشتری از حد معمول نیاز دارید. آب بهترین گزینه است، اما اگر طرفدار آن نیستید، نوشیدنی های دیگر را امتحان کنید. شیر کم چرب، اسموتی ها، چای و آب میوه های بدون قند افزودنی گزینه های خوبی هستند.
- داروهایی از جمله پنی سیلین ها، بیشتر سفالوسپورین ها و آزیترومایسین گزینه های انتخاب اول در دوران بارداری هستند. آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین ها و فلوروکینولون ها در بیشتر موارد نباید در بارداری استفاده شوند.
- 20 تا 30 دقیقه ورزش را سه بار در هفته انجام دهید: زمانی که باردار هستید کمتر حرکت کنید. شما وزن اضافی حمل می کنید بارداری می تواند به ناحیه لگن و مفاصل فشار وارد کند که ممکن است انجام آن را سخت کند. اما اگر یبوست دارید، نشستن و بی تحرکی برای روده شما مفید نیست. از دکتر زنان خود بخواهید تمریناتی که برای انجام در دوران بارداری ایمن هستند و عضلات روده شما را تحریک می کنند، به شما بگویند.
- ویتامین های مختلف را در دوران بارداری امتحان کنید: آهن موجود در ویتامین دوران بارداری شما ممکن است برای سیستم گوارش بیش از حد باشد. پزشک می تواند ویتامین دیگری با آهن کمتر را پیشنهاد کند.
عوارض یبوست در بارداری چیست؟
یبوست یکی از مشکلات شایع در بارداری است و ممکن است باعث ایجاد عوارضی شود. برخی از عوارض یبوست در بارداری عبارتند از:
- درد شکمی و نفخ
- تشدید مشکلات پوستی مانند جوش و آکنه
- افزایش خطر ابتلا به عفونت دستگاه گوارش
- افزایش خطر بروز هموروئید
- افزایش خطر ابتلا به عفونت دستگاه ادراری
برای جلوگیری از این عوارض، باید به رژیم غذایی خود توجه کنید و مصرف مواد غذایی حاوی فیبر را افزایش دهید. همچنین، باید به مصرف آب و مایعات کافی توجه کنید و فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. در صورت نیاز، می‌توانید از داروهای ملین استفاده کنید، اما قبل از استفاده از هر دارویی باید با پزشک خود مشورت کنید.
سلام دکتر روز بخیر ببخشید میخواستم بدونم یبوست در بارداری باعث خونریزی هم میشه؟ من گاهی که سخت دفع دارم از مقعدم خون میاد هفته هفدهم بارداریمه
ممنونم خیلی مقاله خوب و کاملی بود به خصوص روشهای درمانش