شقاق در کودکان نوعی پارگی یا بریدگی کوچکی در اطراف یا داخل مقعد است که می تواند باعث ناراحتی و درد اذیت کننده مزمنی در بچه ها شود. در حالی که این زخم کوچک اما آزار دهنده می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد، به ویژه در میان نوزادان و کودکان خردسال شایع است. شناخت علائم، درک علل، بررسی گزینه های درمانی مؤثر و اجرای راهکارهای پیشگیرانه، گام های مهمی برای والدین است تا به فرزندانشان برای عبور از این وضعیت دردناک کمک کنند.
شقاق مقعدی در کودکان چگونه ایجاد میشود؟
شقاق در حقیقت یک فیشر کوچک و عمقی است که معمولا با دارو خوب نمیشود. این زخم ها می تواند به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. درد همراه با شقاق مقعدی در کودکان به دلیل اینکه خودشان قدرت تشخیص عارضه را ندارند، میتواند شدید بوده و منجر به اضطراب و ترس در اطراف حرکات روده شود. این ترس می تواند چرخه ای از دفع مدفوع ایجاد کند که منجر به یبوست و تشدید شقاق می شود.
علائم شقاق مقعد در کودکان
پیگیری زودهنگام علائم شقاق مقعدی می تواند به والدین کمک کند تا به موقع زخم مقعد کودکشان را درمان کنند. علائم رایج عبارتند از:
- درد در حین حرکات روده: کودکان ممکن است علائم پریشانی مانند گریه یا جیغ زدن هنگام دفع مدفوع داشته باشند. درد اغلب ناگهانی است و می تواند تا چند دقیقه پس از اجابت مزاج ادامه یابد.
- خون در مدفوع یا روی دستمال توالت: والدین ممکن است پس از پاک کردن، متوجه خون قرمز روشن روی مدفوع یا روی دستمال توالت شوند. این خونریزی معمولاً ناشی از پارگی شقاق در حین حرکات روده کودک باشد.
- زخم قابل مشاهده: یک شکاف یا بریدگی کوچکی که ممکن است در اطراف مقعد در طول معاینه فیزیکی توسط پزشک قابل مشاهده باشد.
- اسپاسم مقعدی: ممکن است اسپاسم عضلانی در اطراف مقعد رخ دهد که باعث درد بیشتر میشود و حرکات روده را با زحمات بیشتری و زور زدن همراه میکند.
- رفتار اجتنابی: کودکان ممکن است از رفتن به توالت ترس داشته باشند که منجر به دفع مدفوع می شود که می تواند یبوست را بدتر کرده و روند بهبودی شقاق را طولانی کند.
علل شقاق مقعد در کودکان
عوامل متعددی می توانند در ایجاد شقاق مقعدی در کودکان نقش داشته باشند:
- یبوست: یکی از علل اولیه شقاق مقعد در بچه ها، یبوست است. مدفوع سفت و خشک می تواند باعث کشیدگی و پارگی پوشش مقعد در حین حرکات روده شود.
- اسهال: مدفوع شل مکرر نیز می تواند ناحیه مقعد را تحریک کرده و شقاق ایجاد کند.
- زور زدن: کودکانی که در حین اجابت مزاج به دلیل یبوست زور می زنند، بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به شقاق هستند.
- آسیب: ضربه به ناحیه مقعد در اثر پاک کردن شدید یا وارد کردن اجسام خارجی می تواند منجر به شقاق شود.
- عوامل غذایی: رژیم غذایی کم فیبر می تواند باعث یبوست شده و خطر شقاق را افزایش دهد.
- بیماریهای زمینه ای: برخی از شرایط پزشکی که بر هضم یا عملکرد روده تاثیر می گذارد (به عنوان مثال، بیماری التهابی کرون روده) نیز می تواند منجر به شقاق مقعدی شود.
راهای درمانی برای شقاق مقعدی در کودکان
هدف اولیه درمان شقاق مقعدی تسکین درد، بهبودی و جلوگیری از عود آن است. در اینجا چند راهکار درمانی موثر ارائه کرده ایم:
- تغییرات رژیم غذایی
افزایش مصرف فیبر یک روش فوق العاده برای درمان شقاق مقعدی کودکان است. یک نوع رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات را دنبال کنید تا کودک شما مدفوع نرم تری دفع کند. همچنین باعث تقویت حرکات منظم روده در او میشود. غذاهای سرشار از فیبر عبارتند از جو دوسر، لوبیا، سیب، گلابی و سبزیجات برگ دار.
همچنین اطمینان حاصل کنید که کودک شما در طول روز مایعات زیادی می نوشد. هیدراتاسیون کافی به نرم نگه داشتن مدفوع و دفع آسان آن کمک می کند.
- نرم کننده های مدفوع
نرم کننده های مدفوع شامل برخی از داروهای بدون نسخه یا مکمل های فیبر هستند که در صورت نیاز توسط متخصص اطفال برای کاهش حرکات روده و کاهش فشار توصیه میشود. این داروها با افزایش محتوای آب در مدفوع بر روده ها اثر گذاشته و باعث نرم تر شدن مدفوع و دفعراحت تر آن می شوند.
- حمام سیتز گرم
قرار دادن ناحیه مقعد در آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه چندین بار در روز می تواند با افزایش جریان خون شقاق کودکان در ناحیه به تسکین درد و بهبودی کمک کند. این تمرین تسکین دهنده می تواند به شل شدن عضله اسفنکتر مقعد نیز کمک کند.
- درمان های موضعی
پزشک اطفال ممکن است داروهای بی حس کننده یا پمادهای موضعی حاوی موادی مانند هیدروکورتیزون یا نیتروگلیسیرین را برای کاهش درد و بهبودی توصیه کند. این درمان ها می توانند منجر به کاهش ناراحتی در حین اجابت مزاج شوند.
- مدیریت درد
مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن ممکن است برای کاهش ناراحتی مرتبط با حرکات روده استفاده شوند. همیشه قبل از استفاده از هر گونه دارو با پزشک مشورت کنید.
- استراتژی های رفتاری
فرزندتان را تشویق کنید که مدفوع خود را نگه ندارد و به طور منظم زمانی که احساس کرد به توالت برود. ایجاد یک محیط راحت برای کودک شما در طول بازدید از حمام می تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
زمان مراجعه به پزشک
والدین لازم است که با پزشک اطفال مشورت کنند اگر:
- کودک در هنگام اجابت مزاج درد شدیدی را تجربه می کند.
- خونریزی مقعدی قابل توجهی از مقعد او وجود دارد.
- شقاق با درمان خانگی پس از چند روز بهبود نمی یابد.
- بدن کودک علائم عفونت (تب، افزایش قرمزی، تورم) را نشان می دهد.
