بیماری دیورتیکولیت یک بیماری ناشی از دیورتیکولوز است که زمانی رخ می دهد که پوشش روده بزرگ به مرور زمان به دلیل فشار ناشی از هضم و عواملی مانند یبوست ضعیف می شود و کیسه های کوچکی به نام دیورتیکول را تشکیل می دهد. این کیسه ها در حالی که در بزرگسالان بالای 60 سال رایج اند، اغلب بی خطر هستند. توده های دیورتیکول می توانند ملتهب یا عفونی شوند و منجر به خود بیماری دیورتیکولیت شوند که با درد شکمی، تب و حالت تهوع مشخص می شود. در اکثر بیماران این عارضه با کنترل رژیم غذایی و مصرف آنتی بیوتیک قابل مدیریت است. اما موارد شدید ممکن است شامل پارگی کیسه شده که باعث سپسیس (عفونت مرگبار) یا نیاز به جراحی برای ترمیم روده بزرگ یا اندام های مجاور شود.
علائم بیماری دیورتیکولیت
اگر خونریزی از روده، خون در مدفوع یا ادرار خونی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
اکثر افراد مبتلا به دیورتیکولوز هیچ گونه ناراحتی یا علامتی ندارند. علامت مراحل مختلف این بیماری اغلب به شرح زیر هستند:
علائم بیماری دیورتیکولار
علائم بیماری دیورتیکولار می تواند شامل موارد زیر باشد:
- گرفتگی خفیف، یا درد زیر شکم (شکم) که می آید و می رود
- نفخ
- عادات نامنظم روده، دوره های متناوب یبوست و اسهال
گاهی اوقات بیماری دیورتیکول باعث ایجاد خون در مدفوع شما می شود. این از خونریزی دیورتیکول (کیسه ای) است.
علائم دیورتیکولیت
شایع ترین علامت دیورتیکولیت درد است که معمولاً در قسمت پایین و سمت چپ شکم شما قرار دارد. سایر علائم دیورتیکولیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- تغییر در عادات روده شما، مانند یبوست یا اسهال
- حالت تهوع
- استفراغ
این علائم می توانند از موارد خفیف تا حاد متغیر باشند.
چه کسانی در معرض ابتلا به دیورتیکولیت هستند؟
در واقع می توان گفت که دیورتیکولوز بعد از 60 سالگی شایع تر می شود. در حالی که محققان هنوز راهی برای شناسایی افرادی که در معرض خطر ابتلا به دیورتیکولیت هستند مشخص نکرده اند، به نظر می رسد عوامل زیر احتمال ابتلای فرد به آن را افزایش می دهند:
- سیگار کشیدن
- سبک زندگی کم تحرک
- برخی داروها، از جمله استروئیدها و مواد افیونی (تریاک)
- چاقی
برخی بیماری های ارثی ژنتیکی مانند سندرم مارفان و بیماری اهلرز دانلوس که هر دو بر بافت همبند بدن تأثیر گذاشته و به نظر می رسد خطر ایجاد کیسه ها را در سنین پایین تر افزایش می دهند.
تحقیقات جدید نشان می دهد که موارد دیورتیکولیت ممکن است در افرادی که به تازگی وارد مرحله بزرگسالی شدند در حال افزایش باشد. این روش ممکن است به افزایش شیوع چاقی، عدم ورزش بدنی، و تغییر در الگوهای غذایی ما مربوط باشد.
دلایل ابتلا به بیماری
دلیل قطعی هنوز مشخص نشده که چه عواملی باعث دیورتیکولوز و دیورتیکولیت می شوند. برخی از پزشکان معتقدند که بعضی عوامل ممکن است در ایجاد یا افزایش خطر این شرایط نقش داشته باشند، از جمله:
- ژنتیک بیمار: بعضی از ژن ها ممکن است افراد را مستعد ابتلا به این بیماری کنند.
عوامل سبک زندگی مانند:
- رژیم های غذایی کم فیبر و پر از گوشت قرمز
- کمبود فعالیت بدنی
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و استروئیدها
- داشتن اضافه وزن یا چاقی
- سیگار کشیدن
پژوهشگران همچنین در حال بررسی عوامل احتمالی دیگری هستند که ممکن است در ایجاد این شرایط نقش داشته باشند. این عوامل شامل گیر افتادن باکتری یا مدفوع در یکی از کیسه های روده بزرگ و تغییرات در میکروبیوم روده می باشند. میکروبیوم روده شامل باکتری ها و سایر موجودات زنده در روده ها است.
روش های پیشگیری از ابتلا به بیماری دیورتیکولیت
با رعایت و انجام موارد زیر می توانید از بیماری دیورتیکولیت جلوگیری کنید:
- خوردن یک رژیم غذایی با فیبر بالا که حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات است
- کاهش میزان گوشت قرمز و نمک در رژیم غذایی
- داشتن فعالیت بدنی منظم
- حفظ وزن سالم
اگر به دیورتیکولوز مبتلا هستید، می توانید برای کاهش خطر ابتلا به دیورتیکولیت و سایر عوارض آن، موارد زیر را انجام دهید:
- خوردن یک رژیم غذایی با فیبر بالا برای حفظ مدفوع نرم
- حفظ وزن سالم
- ترک سیگار
عوارض
عوارض بیماری دیورتیکول و دیورتیکولیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی از روده
- سوراخ شدن روده (پارگی در دیواره روده)
- آبسه مقعدی (مجموعه چرک)
- انسداد روده (انسداد) به دلیل جای زخم
- فیستول: نوعی اتصال غیر طبیعی که بین کیسه های روده و سایر اندام های شکم شما مانند مثانه ایجاد می شود.
- سپسیس
این عوارض نیاز به درمان فوری دارند.
اگر عوارض بیماری دیورتیکولی یا دیورتیکولیت داشته اید، پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای بررسی سرطان روده توصیه کند.
روشهای تشخیص دیورتیکولیت چگونه است؟
از آنجایی که شایع ترین علامت آن،درد شدید شکم است، میتواند به بسیاری از بیماری ها مرتبط باشد. دیورتیکولیت از طریق فرآیند حذف سایر علل احتمالی تشخیص داده می شود. پزشک شما احتمالاً با معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی شروع می کند. آزمایشات زیر نیز ممکن است به عنوان بخشی از تشخیص گنجانده شود:
- آزمایش خون
- نمونه مدفوع
- معاینه رکتال دیجیتال
- سی تی اسکن، اشعه ایکس و آزمایشات تصویربرداری اولتراسوند شکم
- کولونوسکوپی
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنم؟
اگر علائم زیر را تجربه می کنید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
- گرفتگی یا درد زیر دل (شکم).
- عادات نامنظم روده از جمله دوره های متناوب یبوست و اسهال
- خون در مدفوع
در صورتی که:
- درد شدید شکم
- تب دارند
- شروع به استفراغ کردن
- خیلی احساس ناخوشی می کند
- خون یا مخاط در مدفوع شما وجود دارد
