دلایل احتمالی زیادی برای داشتن درد هنگام دفع مدفوع وجود دارد، از یبوست گرفته تا سرطان مقعد. طبیعی است که گاهی اوقات هنگام دفع مدفوع درد خفیفی را تجربه کنید.
با این حال، وقتی این اتفاق به طور منظم رخ می دهد، ممکن است نشان دهنده وجود نوعی بیماری زمینه ای باشد.
در این مقاله، ما 10 علت احتمالی درد زمان دفع مدفوع و نحوه درمان آنها را بررسی میکنیم. همچنین توضیح خواهی داد که چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است.
فرد ممکن است به دلایل مختلفی دچار دفع دردناک مدفوع شود، از جمله:
1. درد هنگام دفع مدفوع به دلیل یبوست
دفع دردناک مدفوع یکی از علائم رایج یبوست است.
تمام افراد در برهه ای از زندگی خود ممکن است به دلایل مختلفی دچار یبوست شوند، مانند:
- سفت شدن مدفوع به دلیل کمبود فیبر یا آب
- کند شدن حرکات روده
- به عنوان یک عارضه جانبی دارو
- مسائل عاطفی
پزشکان امروزه اغلب از معیارهای رم IV برای تشخیص یبوست استفاده میکنند. برای تشخیص یبوست، دو یا چند مورد از علائم زیر باید حداقل به مدت 1 ماه در نوزادان و کودکان تا 4 سال وجود داشته باشد:
- دفع مدفوع دو بار یا کمتر در هفته
- برخی از افراد حتی ممکن است به طور تصادفی یک بار در هفته دفع داشته باشند
- سابقه نگه داشتن مدفوع یا عدم استفاده از دستشویی با وجود نیاز فوری
- دفع مدفوع سخت و دردناک
اگر این علائم حداقل به مدت 2 ماه ادامه داشته باشد، پزشک ممکن است یبوست مزمن را در کودک بالای 4 سال تشخیص دهد.
متخصصان سلامت معمولاً افزایش مصرف آب و فیبر یا مصرف مکمل های فیبر را به عنوان اولین گام در درمان یبوست توصیه می کنند.
اگر علائم با وجود ایجاد این تغییرات در رژیم غذایی ادامه یابد، مصرف ملین های بدون نسخه (OTC) نیز یک روش درمانی خوب است. داروساز می تواند در هر مورد بهترین داروی متناسب با شرایط بیمار را توصیه کند.
اگر در عرض ۲ تا ۳ روز احساس دفع وجود نداشته باشد، یا اگر درد ایجاد شده و بدتر شود، مراجعه فوری به پزشک مهم است.
۲. شقاق مقعدی
شقاق مقعدی پارگی در پوست اطراف مقعد است که ممکن است برخی آن را با یک زخم ساده اشتباه بگیرند. شقاق مقعدی اغلب در نتیجه یبوست یا دفع مدفوع سفت ایجاد می شود. داشتن رابطه مقعدی نیز یکی از دلایل اصلی ایجاد این زخم مزمن و عمیق است.
سایر علل احتمالی آن عبارتند از:
- عفونت های مقاربتی (STIs)
- اسهال مزمن
- بیماری التهابی روده
- ویروس پاپیلومای انسانی
- سرطان مقعد
- زایمان واژینال
- جراحی در ناحیه مقعد
اگر یبوست باعث شقاق مقعدی شده باشد، دکتر شقاق برای درمان ممکن است مصرف نرم کننده های مدفوع را برای کمک به بهبود آن توصیه کند.
ژل لیدوکائین نیز برای کاهش درد شقاق مقعد مفید است. پزشک ممکن است پمادهای نیتروگلیسیرین یا نیفدیپین را نیز پیشنهاد کند. هر دو دارو جریان خون به مقعد را افزایش می دهند که به بدن کمک کرده تا آسیب وارد شده را بهبود بخشد.
افراد مبتلا به این عارضه ممکن است به جراحی شقاق مقعدی نیاز داشته باشند. یکی دیگر از گزینه های درمان برای موارد شدیدتر، تزریق سم بوتولینوم A (بوتاکس) است.
3. بواسیر و درد هنگام دفع مدفوع
بواسیر یا هموروئید قطعا عارضه ای است که نام آن را شنیده اید. آنها در حقیقت همان التهاب رگ های متورم زیر یا روی پوست مقعد هستند. بواسیر میتواند درد هنگام دفع مدفوع را تشدید کرده و یا حتی در برخی از بیماران غیر ممکن کند.
گاهی اوقات، افراد خون را روی دستمال توالت یا کاسه توالت نیز مشاهده می کنند.
چندین درمان بدون نسخه برای بواسیر، مانند استفاده از پماد هیدروکورتیزون، در دسترس است. با این حال، انواع بواسیر داخلی و خارجی مزمن ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
پزشکان و داروسازان توصیه می کنند که افراد مبتلا به بواسیر، مدفوع خود را تا حد امکان نرم نگه دارند. این کار تا حد ممکن به کاهش درد اجابت مزاج روی بواسیر کمک می کند.
بیشتر بخوانید: لیزر بواسیر بهترین درمان
۴. درد هنگام دفع مدفوع به علت اسهال
مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک ها می تواند به درمان عفونتی که باعث اسهال می شود کمک کنند.
دفع سه یا بیشتر مدفوع شل یا آبکی در روز ممکن است نشان دهنده اسهال باشد. بنا بر تحقیقات علم پزشکی، موارد مزمن اسهال می تواند بیش از ۴ هفته طول بکشد.
متخصص گوارش یا پزشک عمومی برای درمان اسهال، ممکن است لوپرامید (ایمودیوم) را توصیه کند. اگر عفونت باعث اسهال شود، فرد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارد.
اسهال مزمن یا خونی نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
۵. عدم تحمل و حساسیت غذایی
افرادی که عدم تحمل یا حساسیت غذایی دارند، ممکن است در صورت خوردن غذاهای خاص، دچار حرکات دردناک روده یا اسهال شوند. نمونه های رایج شامل عدم تحمل لاکتوز و گلوکز است.
بهترین روش درمان، اجتناب از خوردن هر غذایی است که خود بیمار می داند می تواند باعث واکنش های گوارشی شود.
۶. بیماری التهابی روده
دو نوع بیماری التهابی روده وجود دارد: کولیت اولسراتیو و بیماری کرون.
افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو ممکن است اسهال خونی با یا بدون مخاط را تجربه کنند. دوره های اسهال می تواند باعث درد در هنگام حرکات روده شود. سایر علائم کولیت اولسراتیو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نیاز فوری به دفع مدفوع
- درد شکم
- کاهش وزن
افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنند. به عنوان مثال، ممکن است درد شکم در سمت راست پایین شکم داشته باشند یا اسهال بدون خون داشته باشند.
راه های درمان کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، مانند پردنیزون، برای سرکوب سیستم ایمنی بدن عمل می کنند. این داروها التهاب را کاهش داده تا علائم را مدیریت کنند.
برخی از افراد ممکن است نیاز به مصرف منظم کورتیکواستروئیدها به عنوان یک درمان طولانی مدت داشته باشند.
۷. پروکتیت و آنوسیت و درد هنگام دفع مدفوع
پروکتیت به التهاب رکتوم اشاره دارد. در همین حال، آنوسیت، التهاب مقعد است. این بیماری ها علائم مشترک زیادی با بواسیر دارند. به همین دلیل طبیعی است که بیماران آنها را باهم اشتباه بگیرند.
برای درمان پروکتیت و آنوسیت، لازم است پزشک ابتدا علت را به طور دقیق تشخیص دهد. عوامل متعددی می توانند منجر به پروکتیت یا آنوسیت شوند، از جمله:
- کولیت اولسراتیو
- بیماری های مقاربتی
- عفونت های روده بزرگ
- داروهای خاص
- مصرف رژیم غذایی بسیار غنی از مرکبات، قهوه، کولا، آبجو، سیر، ادویه جات یا سس ها
۸. سرطان مقعد
سرطان مقعد می تواند باعث ایجاد تومور هایی در اطراف مقعد شده که حرکات روده را دردناک می کند. سایر علائم سرطان مقعد عبارتند از:
- خونریزی از مقعد
- درد یا سوزش در مقعد یا لگن
- کاهش وزن
- احساس سنگینی در مقعد یا رکتوم
- بی اختیاری
- یبوست شدید
در صورت بروز این علائم، مشورت فوری با پزشک بسیار مهم است.
۹. درد هنگام دفع مدفوع به دلیل اندومتریوز
اندومتریوز می تواند باعث حرکات دردناک روده شود. در آندومتریوز، بافتی که به طور معمول رحم را می پوشاند، در نواحی دیگر بدن مانند تخمدان ها ایجاد می شود.
محققان تخمین می زنند که ۳.۸٪ تا ۳۷٪ موارد از بیماران مبتلا به اندومتریوز، روده آنها درگیر میشود. علائم این بیماری عبارتند از:
- درد هنگام اجابت مزاج
- وجود مخاط در مدفوع
- خونریزی از رکتوم
- اسهال یا یبوست
- نفخ
متخصصان بهداشت تمایل دارند اندومتریوز روده را با استفاده از هورمون درمانی یا جراحی درمان کنند.
۱۰. بیماریهای پوستی
برخی از بیماری های مزمن پوستی، از جمله اگزما و پسوریازیس، می توانند باعث ایجاد بثورات پوستی روی مقعد شوند. دفع مدفوع از روی ناحیه تحریک شده پوست می تواند دردناک باشد.
گاهی اوقات، زگیل های تناسلی دردناک نیز می توانند روی یا نزدیک مقعد ایجاد شوند.
سندروم روده تحریک پذیر شایع ترین مشکل پوستی را به وجود می آورد و به پاسخ سیستم ایمنی بدن به باکتری های روده مربوط می شود. این برآمدگی ها معمولاً زمانی ظاهر می‌شوند که IBD شما عود کرده و با درمان مناسب از بین می روند. برای کاهش درد، پاهای خود را بالا نگه دارید و از کمپرس سرد استفاده کنید.
