تفاوت جوش مقعدی با بواسیر گاهی در ظاهر نبوده و بر اساس علت های مختلف و علائم گوناگون مشخص میشود. بواسیر رگ های متورمی هستند که به دلیل فشار یا زور زدن در ناحیه راست روده به‌وجود می آیند. این رگ ها در داخل ملتهب می شوند و به صورت برآمدگی های کوچک از مقعد بیرون می زنند یا باعث تورم در دیواره‌ی مقعد می گردند. جوش هم می تواند در این ناحیه شکل بگیرد و زمانی رخ می دهد که یک منفذ پوستی باکتری را در خود نگه دارد و مسدود شود، در نتیجه برآمدگی دردناکی ایجاد میشود. برای تشخیص درست بین جوش و بواسیر، لازم است علائم هر کدام، ظاهری که دارند و حساسیت هایشان را بشناسیم. تشخیص صحیح برای دریافت درمان پزشکی مناسب و بهبود ضروری است.
چگونه فرق جوش مقعدی با بواسیر را بفهمیم؟
جوش هایی که در اطراف مقعد ایجاد می شوند، شبیه همان جوش هایی هستند که روی سایر بخش های بدن مثل صورت دیده می شوند. اصطلاح فولیکولیت به جوش هایی گفته می شود که روی صورت، کمر یا سینه به وجود می آیند.
آیا بواسیر می تواند شبیه جوش باشد؟
اغلب جوش های چرکی (whiteheads) همرنگ پوست هستند، اما برخی کمی روشن ترند و زمانی به وجود می آیند که باکتری و ذرات اضافی یک منفذ پوستی را مسدود کرده و باعث برآمدگی شوند. اگر ناحیه متورم، ملتهب یا زبر و دانه دانه باشد، ممکن است دچار پاپول در اطراف مقعد شده باشید.
برخی افراد دچار جوش های چرکی با مرکز سفید یا زرد می شوند. توصیه می شود این جوش ها را فشار ندهید، چون می تواند باعث پارگی پوست، ایجاد جای زخم یا عفونت شود.
معمولاً جوش های اطراف مقعد دردناک نیستند، اما هنگام دفع مدفوع ممکن است ایجاد سوزش یا تحریک کنند. این مسئله بیشتر در بواسیرهای بزرگ یا متورم دیده می شود.
پزشکان ممکن است برای تشخیص توده های اطراف مقعد (مانند زگیل تناسلی، آبسه مقعدی یا بواسیر) بررسی کنند، چون این مشکلات می توانند شبیه جوش به نظر برسند ولی نیاز به درمان و مراقبت تخصصی دارند.
بیشتر بخوانید: علائم بواسیر یا هموروئید
دلایل ایجاد جوش اطراف مقعد چیست؟
فولیکولیت می تواند هر ناحیه پرمو در بدن را درگیر کرده و به شکل پاپول یا پوسچول (جوش چرکی) در اطراف ریشه مو ظاهر شود. دلایل احتمالی ایجاد جوش اطراف مقعد عبارت اند از:
- آسیب موضعی مثل اصلاح موها: تراشیدن موهای این ناحیه می تواند سد پوستی را تخریب کرده و باکتری ها را پخش کند. در نتیجه احتمال عفونت ریشه مو افزایش پیدا میکند.
- استفاده از استروئیدهای موضعی: پمادهای کورتونی که برای کاهش خارش ناشی از بواسیر به کار می روند، ممکن است زمینه ساز فولیکولیت شوند.
- رطوبت و تعریق: عرق و رطوبت می تواند زیر پوست در نواحی مثل زیر بغل یا اطراف مقعد محبوس شده و احتمال جوش زدن را بیشتر کند.
تفاوت در علائم بواسیر و جوش مقعدی
شناسایی علامت هر بیماری میتواند به راحتی زمینه تشخیص درست را حتی برای خود بیماران قبل از مراجعه به پزشک فراهم کند.
علائم بواسیر به شکل موارد زیر ظاهر میشود:
- تورم و برآمدگی نرم در اطراف مقعد یا داخل آن
- خارش یا سوزش در ناحیه مقعد درد یا ناراحتی هنگام نشستن یا دفع مدفوع
- خونریزی از مقعد به ویژه پس از اجابت مزاج (رد خون روشن روی دستمال یا مدفوع)
- احساس پر بودن یا فشار در مقعد
- در موارد شدید: بیرون زدگی توده از مقعد (بواسیر خارجی یا پرولاپس داخلی)
علائم جوش یا آکنه مقعدی عبارتند از:
- برآمدگی های سفت یا چرکی شبیه جوش صورت
- گاهی دارای مرکز سفید یا زرد (چرک)
- معمولاً بدون خونریزی
- ممکن است کمی دردناک یا حساس به لمس باشد
- اغلب با تحریک پوستی یا اصطکاک بدتر می شود
- معمولاً موقت بوده و با ترکیدن یا جذب چرک از بین می رود
فرق علت ایجاد بواسیر و جوش مقعدی
از آنجا که این دو، کلا بیماریهای گوناگونی هستند بنا بر دلایل مختلفی هم ایجاد میشوند. که شامل موارد زیر میشود:
علل بیماری بواسیر (Hemorrhoids):
بواسیر به دلیل فشار یا کشش بیش از حد روی رگ های ناحیه مقعد ایجاد می شود:
- یبوست و زور زدن مکرر هنگام دفع
- مدفوع سفت یا دفع دشوار
- اسهال مزمن (به دلیل تحریک مداوم)
- بارداری و زایمان (فشار جنین یا زور زدن در زایمان)
- نشستن طولانی مدت یا سبک زندگی کم تحرک
- اضافه وزن یا چاقی (افزایش فشار روی لگن)
- افزایش سن (ضعیف شدن بافت های نگهدارنده رگ ها)
- بیماری های زمینه ای مانند بیماری التهابی روده (IBD)
علل جوش های مقعدی (Anal boils) عبارتند از:
جوش یا دمل مقعدی معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی در فولیکول مو یا غدد اطراف مقعد است:
- فولیکولیت (عفونت ریشه مو)
- بسته شدن منافذ پوستی با عرق، چربی یا آلودگی
- رطوبت و تعریق زیاد (محیط گرم و مرطوب برای رشد باکتری)
- اصلاح یا تراشیدن موها که سد پوستی را می شکند
- استفاده طولانی مدت از استروئیدهای موضعی (ضعف پوست و آمادگی برای عفونت)
- ضعف سیستم ایمنی (مثل دیابت یا نقص ایمنی)
- آسیب یا خراش پوستی در اطراف مقعد که راه ورود باکتری شود
بیشتر بخوانید: تفاوت آبسه مقعدی و بواسیر چیست
تفاوت در روش های درمان جوش مقعدی با بواسیر
جوش های مقعدی که کورک نیز نامیده می شوند، معمولاً در اثر عفونت یا انسداد منافذ ایجاد می شوند. درمان بر تمیز نگه داشتن ناحیه و کمک به بهبود عفونت تمرکز دارد. روش های رایج عبارتند از:
- ناحیه را تمیز و خشک نگه دارید
- از کمپرس گرم برای کاهش درد و کمک به بهبود استفاده کنید
- جوش را فشار ندهید یا نترکانید
- در صورت توصیه پزشک از کرم آنتی بیوتیک استفاده کنید
- برای جوش های بزرگ یا دردناک، پزشک ممکن است چرک را تخلیه کند
روش های درمان بواسیر عبارتند از:
بواسیر رگ های متورم اطراف مقعد یا رکتوم هستند. درمان بر کاهش تورم، تسکین درد و جلوگیری از یبوست تمرکز دارد. روش های مفید عبارتند از:
- لیزر هموروئید (روش سرپایی بدون درد)
- غذاهای پرفیبر (میوه ها، سبزیجات، غلات کامل) بخورید
- آب فراوان بنوشید
- از زور زدن در هنگام اجابت مزاج خودداری کنید
- برای کاهش درد و تورم از وان آب گرم استفاده کنید
- از کرم ها یا شیاف های بدون نسخه استفاده کنید
در موارد شدید، پزشک ممکن است جراحی یا سایر اقدامات پزشکی را انجام دهد.
