خونریزی مقعدی زمانی است که خون از رکتوم یا مقعد خارج می شود. خونریزی ممکن است روی مدفوع مشاهده شده یا به صورت خون روی دستمال توالت یا داخل کاسه توالت دیده شود. خون ممکن است قرمز روشن باشد. اغلب ممکن است برای تعریف این عارضه از اصطلاح “هماتوچزیا” استفاده شود.
خونریزی مقعدی چیست؟
به عبارت ساده، این عارضه خروج خون از دریچه مقعد به دلیل آسیب دیدن قسمتی از روده است. ممکن است زمانی که به توالت می روید و مدفوع می کنید، آن را ببینید. البته در برخی موارد هم خون مخفی در مدفوع وجود دارد که تنها با آزمایش مشخص میشود.
رنگ خون در مدفوع میتواند نشان دهنده منبع خونریزی باشد.
مدفوع سیاه یا قیری ممکن است به دلیل خونریزی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش (معده-روده ای) مانند مری، معده یا قسمت اول روده کوچک باشد. در این مورد، خون اغلب تیره تر است زیرا بخشی از آن در مسیر از طریق دستگاه گوارش جذب می شود. این نوع خونریزی می تواند آنقدر روشن باشد که برخی از خانم ها فکر کنند خون پریودی است.
خونریزی از رکتوم در صورتی که قرمز یا تازه باشد، معمولاً به این معنی است که منبع خونریزی دستگاه گوارش تحتانی (کولون و رکتوم) است.
خوردن چغندر یا غذاهایی با رنگ خوراکی قرمز گاهی اوقات باعث قرمز شدن مدفوع می شود. در این موارد، پزشک می تواند مدفوع را با یک ماده شیمیایی آزمایش کند تا وجود خون را رد کند.
علت خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع و بدون دفع
علل خونریزی مقعدی عبارتند از:
- شقاق مقعد (بریدگی یا پارگی در پوشش مقعد، که اغلب به دلیل فشار آوردن مدفوع سفت، به روده یا اسهال مکرر ایجاد می شود). ممکن است باعث شروع ناگهانی خونریزی مقعدی شود. اغلب درد در دهانه مقعد وجود دارد.
- هموروئید، یکی از علل شایع خون قرمز روشن. ممکن است دردناک باشند یا نباشند.
- پروکتیت (التهاب یا تورم رکتوم و مقعد).
- پرولاپس رکتوم (رکتوم از مقعد بیرون زده).
- ضربه به مقعد یا وارد کردن جسم خارجی.
- پولیپ کولورکتال
- سرطان روده بزرگ، رکتوم یا مقعد.
- کولیت زخمی.
- عفونت در روده ها.
- دیورتیکولوز (کیسه های غیر طبیعی در روده بزرگ).
علائم خونریزی مقعدی
همانطور که گفته شد، رنگ خون می تواند نشانه ای از محل خونریزی باشد.
خون قرمز روشن می تواند به این معنی باشد که خونریزی از قسمت پایین روده شما می آید. این بدان معناست که خونریزی به مقعد شما نزدیکتر است (رکتوم). در نتیجه می تواند نشانه ای از هموروئید یا شقاق مقعدی باشد.
مشکلات مربوط به روده بزرگ (روده بزرگ) می تواند به شکل قرمز تیره مخلوط با مدفوع ظاهر شود. یکی از دلایل این خونریزی می تواند پولیپ باشد. پولیپ ها زائده های کوچکی روی دیواره روده شما هستند. آنها معمولا بی ضرر هستند. برخی از انواع پولیپ ها می توانند به سرطان روده تبدیل شوند.
مدفوع هایی که سیاه هستند، مانند قیر، و بوی بسیار بدی دارند، ممکن است به این معنی باشد که مشکلی در سیستم گوارش شما وجود دارد. منشا مشکل ممکن است در معده یا دوازدهه شما باشد. یکی از دلایل سیاه شدن مدفوع می تواند زخم معده در حال خونریزی (زخم معده یا اثنی عشر) باشد.
خونریزی مقعدی چگونه تشخیص داده می شود؟
اولین قدم زمان مراجعه به پزشک، صحبت درباره بیماری و علائم است. آزمایش‌های خونریزی مقعدی به سن، علائم و سابقه پزشکی شما بستگی دارد.
ممکن است پزشک بخواهد داخل راست روده شما را بررسی کند. همچنین ممکن است به آزمایشاتی نیاز داشته باشید، از جمله:
- آنوسکوپی: زمانی است که یک ابزار کوچک در مقعد شما قرار می گیرد. می تواند به پزشک شما اجازه دهد دید بهتری داشته باشد.
- سیگموئیدوسکوپی: این روشی برای بررسی داخل قسمت پایین روده بزرگ (روده بزرگ) است. از یک تلسکوپ انعطاف پذیر استفاده می کند.
- کولونوسکوپی: یک لوله انعطاف پذیر در مقعد قرار داده می شود. این روش به پزشک اجازه می دهد تا داخل روده بزرگ (کولون) را ببیند.
برخی از این آزمایشات تحت آرامبخشی و بیهوشی انجام می شود. ممکن است لازم باشد به بیمارستان بروید. برای اطلاعات بیشتر از پزشک خود درباره تمام این روشهای تشخیصی سوال کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر خونریزی مقعدی دارید که بیش از 1 یا 2 روز طول می کشد، به پزشک مراجعه کنید. اگر خونریزی شما را نگران کرد، زودتر به پزشک مراجعه کنید.
به طور کلی همیشه باید به پزشک مراجعه کنید تا خونریزی مقعد شما را بررسی کند. خونریزی از مقعد می تواند نشانه مشکل جدی باشد.
- خون تازه در مدفوع
- تغییر در رنگ مدفوع
- درد در ناحیه مقعد هنگام نشستن یا دفع مدفوع
- عدم کنترل یا بی اختیاری دفع مدفوع
- کاهش وزن بی دلیل
- افت فشار خون که باعث سرگیجه یا غش می شود
حتی اگر فکر می کنید که هموروئید باعث ایجاد خون در مدفوع شما می شود، باید به پزشک مراجعه کرده و معاینه شوید.
در کودکان، مقدار کمی خون در مدفوع اغلب جدی نیست. شایع ترین علت یبوست است.
سوالاتی که پزشک درباره خونریزی مقعدی می پرسد
قبل یا بعد از معاینه پزشک سوالات مربوط به این عارضه گوارشی را از شما می پرسد. توصیه میکنیم با خواندن سوالات زیر و آماده کردن جواب های خود، با خیال مطمئن نزد پزشک بروید:
- آیا به شکم یا راست روده ضربه خورده است؟
- آیا بیش از یک قسمت خون در مدفوع خود داشته اید؟ آیا هر دفع شما به این شکل است؟
- آیا اخیراً وزن کم کرده اید؟
- آیا فقط روی دستمال توالت خون وجود دارد؟
- مدفوع چه رنگی است؟
- چه زمانی مشکل ایجاد شد؟
- چه علائم دیگری وجود دارد (درد شکمی، استفراغ خون، نفخ، گاز زیاد، اسهال یا تب؟
