کیست مویی در کودکان (Pilonidal Cyst in Children) یکی از مشکلات نادر و بسیار اذیت کننده در ناحیه پایین کمر است که می تواند باعث درد، التهاب و حتی عفونت شود. این بیماری که بیشتر از کودکان و نوزادان، در نوجوانان به چشم میخورد، نیاز به توجه والدین و درمان به موقع دارد تا از عوارض خطرناک در سال های پیش رو جلوگیری شود.
کیست مویی چیست و چرا در کودکان ایجاد می شود؟
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال در کودکان به تجمع مو، چربی و بافت مرده در زیر پوست ناحیه ساکروکوکسیژیال (بین دو باسن) گفته می شود. اگرچه بیشتر در سنین بلوغ و بعد از آن شایع است، اما در برخی کودکان نیز به دلیل عوامل خاص به وجود می آید.
- رشد مو در ناحیه پایین کمر
- تعریق زیاد و بهداشت ناکافی
- استفاده طولانی از پوشک در نوزادان یا نشستن طولانی در کودکان بزرگ تر
- سابقه خانوادگی کیست مویی یا پوست ضخیم
همچنین ببینید: عکس کیست مویی؛ تصویر واضح قبل و بعد عمل
علائم و نشانه های کیست مویی در کودکان
کیست مویی در کودکان و نوجوانان ممکن است در ابتدا هیچ علامتی نداشته باشد، اما با پیشرفت بیماری، علائم مشخص تری شروع به ایجاد شدن خواهند کرد که باید تحت نظر پزشک بررسی گرفته شوند.
علائم شایعی که میتوانند ناشی از ایجاد کیست مویی در کودکان و نوجوانان باشند:
- وجود توده یا برجستگی در ناحیه دنبالچه
- درد هنگام نشستن یا راه رفتن
- ترشح چرک یا خون از سوراخ های پوست
- قرمزی، التهاب و گرمی ناحیه مبتلا
- تب و بی قراری در صورت ایجاد عفونت
چه کسانی در معرض خطر بیشتری هستند؟
گرچه کیست مویی در کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است، اما برخی شرایط ریسک بروز آن را افزایش می دهند.
عوامل موثر در ایجاد سینوس مویی در کمر کودکان و نوجوانان عبارتند از:
- اضافه وزن یا چاقی در کودکان
- موهای زائد و رشد موهای ضخیم
- نشستن مداوم و طولانی (مثلاً در کلاس یا بازی با تبلت)
- نژاد و ژنتیک (در برخی خانواده ها احتمال بیشتری وجود دارد)
بیشتر بخوانید: دکتر کیست مویی در تهران
روش های تشخیص کیست مویی در کودکان
تشخیص کیست مویی معمولاً از طریق معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص کودکان یا جراح عمومی انجام می شود.
ابزارهای تشخیص:
- مشاهده بالینی توده و ترشحات
- سونوگرافی ناحیه ساکرال برای بررسی عمق کیست و وجود آبسه
- در موارد خاص، MRI برای بررسی عفونت های عمیق تر
آیا کیست مویی در کودکان خطرناک است؟
در صورت عدم درمان کیست مویی می تواند منجر به آبسه های چرکی، درد شدید، بوی بد، و حتی فیستول شود. بنابراین نباید این عارضه را نادیده گرفت، حتی اگر کودک در ظاهر علائم کمی داشته باشد.
روش های درمان کیست مویی در کودکان
درمان کیست مویی در نوجوانان و کودکان بسته به شدت بیماری متفاوت است. در مراحل اولیه ممکن است با مراقبت های خانگی و دارویی کنترل شود، اما در موارد پیشرفته تر، انجام عمل جراحی کیست مویی الزامی است.
درمان غیر جراحی (مرحله اولیه) که معمولا در خانه انجام میشوند:
- شستشوی روزانه با آب گرم و صابون آنتی باکتریال
- استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی با تجویز پزشک
- حذف موهای زائد اطراف ناحیه
راه های جراحی برای از بین بردن سینوس مویی در کودکان:
- درناژ کیست: در صورت وجود چرک، با یک برش کوچک کیست تخلیه می شود.
- جراحی باز یا بسته: بسته به نوع کیست، روش باز (بدون بخیه) یا بسته (با بخیه و دوختن پوست) صورت میگیرد.
- لیزر کیست مویی: جدیدترین روش درمانی بدون خونریزی و با کمترین درد است که حتی برای نوجوانان هم قابل انجام است.
همچنین بخوانید: عمل جراحی کیست مویی
مراقبت های بعد از درمان کیست مویی در کودکان
دوره نقاهت و مراقبت صحیح پس از درمان کیست مویی در موفقیت درمان و جلوگیری از عود مجدد نقش کلیدی دارد.
نکات مراقبتی:
- رعایت کامل بهداشت شخصی
- جلوگیری از تعریق زیاد در ناحیه پایین کمر
- عدم نشستن طولانی تا زمان بهبود کامل
- اصلاح مداوم موهای ناحیه با مشورت پزشک
- مراجعه منظم برای بررسی عود احتمالی
پیشگیری از کیست مویی در کودکان
با رعایت چند نکته ساده، می توان از بروز کیست مویی یا عود مجدد آن جلوگیری کرد.
راهکارهای پیشگیرانه از سینوس پیلونیدال در نوجوانان:
- آموزش به کودک برای رعایت بهداشت ناحیه مقعد و دنبالچه
- استفاده از لباس‌های نخی و قابل تنفس
- کنترل وزن و پیشگیری از چاقی
- کوتاه نگه داشتن موهای ناحیه یا استفاده از لیزر در موارد خاص
نقش تغذیه در درمان و پیشگیری از کیست مویی
تغذیه نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب دارد، مخصوصاً در دوره نقاهت بعد از عمل جراحی این بیماری.
غذاهای مفید:
- غذاهای ضد التهاب مانند ماهی، زردچوبه، و سبزیجات برگ سبز
- مصرف آب کافی برای دفع سموم بدن
- ویتامین C و مکمل های حاوی زینک برای تسریع روند ترمیم زخم ها
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر کودک شما یکی از علائم زیر را دارد، باید هرچه سریع تر به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- وجود توده دردناک یا چرکی در پایین کمر
- ترشح مداوم و بوی بد
- تب یا بی قراری
- عدم پاسخ به درمان های خانگی در عرض چند روز
ممنونم بابت مطلب عالی شما
آیا یک کودک ۱۲ ساله می‌تواند به کیست پیلونیدال مبتلا شود؟
این کیست در کودکان زمانی رخ می‌دهد که فولیکول‌های مو مسدود میشوند. این یک بیماری شایع است که می‌تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما بیشتر در بین نوجوانان و بزرگسالان جوان شایع است. پسران بیشتر از دختران به بیماری پیلونیدال مبتلا میشوند.