می توان گفت که ملین ها با نرم کردن مدفوع عمل می کنند. در حالی که انواع داروهای مسهل دیگر با افزایش حجم مدفوع با فیبر اضافی باعث رفع یبوست میشوند. استفاده از انواع ملین ها برای تخلیه فوری روده و تسکین یبوست رایج است.
اکثر ملین ها بدون نسخه پزشک قابل تهیه هستند. فرد می تواند ملین ها را به شکل شربت، قرص یا کپسول از طریق دهان مصرف کند. یک فرد همچنین می تواند آنها را از طریق راست روده به عنوان مثال، به شکل شیاف یا تنقیه استفاده کند.
برخی از افراد نیاز به دفع و تخلیه روده های خود دو تا سه بار در روز دارند. در حالی که برخی دیگر دو تا سه بار در هفته دفع دارند. تعداد دفعات کاملا بستگی به عادات روده ای فرد دارد.
ملین چیست؟
ملین ها داروهایی هستند که برای کمک به پیشگیری از یبوست یا درمان یبوست استفاده می شوند.
انواع مختلفی از ملین ها وجود دارد. درست است که هر کدام از ملین ها، به گونه متفاوتی بر بدن اثر می گذارند. اما هدف اصلی تمام آنها روان کردن حرکات روده است.
برای بیشتر ملین ها، نیازی به تجویز پزشک ندارید. می توانید ملین ها را بدون نسخه از داروخانه خریداری کنید. با این حال، برخی از انواع ملین ها ممکن است برای همه مناسب نباشند. مهم است که قبل از مصرف آنها با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
انواع ملین ها
انواع مختلف ملین ها به روش های گوناگونی روی بدن شما تاثیر می گذارند. به طور کلی انواع ملین ها نسبت به شرایط شما در 4 دسته اصلی عبارتند از:
- ملین های حجیم ساز: به عنوان مکمل های فیبر نیز شناخته می شوند، به همان روشی عمل می کنند که فیبر موجود در رژیم غذایی معمولاً انجام می دهد. این نوع از روان کننده ها،حجم مدفوع را با نگه داشتن مایع در مدفوع افزایش می دهند. که روده ها را برای بیرون راندن مدفوع تشویق میکند. بزرگسالان مبتلا به یبوست باید مصرف مسهل های حجیم ساز را به‌عنوان محلول در مرحله اول شروع کنند. مگر اینکه دلیل خاصی برای عدم انجام این کار وجود داشته باشد. معمولاً 12 تا 24 ساعت طول می کشد تا اثر آنها را ببینید.
- ملین های اسمزی: این دسته با افزایش میزان آب ترشح شده به روده، مدفوع را نرم کرده و دفع آن را آسان می کنند. ممکن است 2 تا 3 روز طول بکشد تا شروع به کار کنند.
- ملین های محرک: اینها دیواره های دستگاه گوارش را تحریک کرده و حرکات روده را سریع می کنند. معمولاً طی 6 تا 12 ساعت اثر می‌گذارند.
- ملین های نرم کننده مدفوع: این دسته از روان کننده ها کشش سطحی مدفوع را کاهش می دهند. به طوری که آب بیشتری را جذب کرده و باعث نرم شدن مدفوع می شود. معمولاً بین 12 تا 72 ساعت اثر می کنند.
همچنین برخی از انواع کمتر رایج ملین ها وجود دارد:
- ملین های روان کننده: با کاهش میزان جذب آب توسط روده ها، روده ها را روان می کنند.
- مسهل های نمکی: این مسهل ها زمانی استفاده می شوند که انسدادی در روده ها وجود نداشته باشد. اغلب، آنها تنقیه هستند که برای تخلیه روده قبل از عمل های تهاجمی یا جراحی استفاده می شود.
- ملین های پروکینتیک: برای یبوست شدید در شرایطی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و یبوست مزمن ایدیوپاتیک استفاده می شود.
عوارض جانبی
مانند هر دارویی، ملین ها نیز می توانند عوارض جانبی داشته باشند. اینکه فرد دقیقاً چه عوارض جانبی ممکن است تجربه کند به نوع مصرف آن بستگی دارد.
برخی از عوارض جانبی رایج وجود دارد که عبارتند از:
- نفخ شکم
- احساس گرفتگی در شکم
- احساس بیماری
- نفخ
- کم آبی بدن، که می تواند باعث سبکی سر، سردرد و ادرار تیره تر شود
- خشکی مقعد و مشاهده خون در مدفوع
بیشتر عوارض جانبی پس از قطع مصرف دارو از بین خواهند رفت. افراد می توانند با شروع با دوز کم و افزایش تدریجی دوز از عوارض جانبی جلوگیری کنند.
طبق آمار مصرف کنندگان، تا به حال عارضه جدی ناشی از روان کننده ها گزارش نشده است. با این حال، استفاده بیش از حد یا طولانی مدت از ملین ها می تواند باعث اسهال یا انسداد روده شود. استفاده طولانی مدت همچنین می تواند باعث تغییر در الکترولیت ها شود.
برخی از ملین ها با داروهای دیگر واکنش نشان می دهند، بنابراین اگر فردی داروهای دیگری مصرف می کند، بهتر است قبل از مصرف ملین ها با پزشک مشورت کند.
اگر علائم پس از مصرف روان کننده های روده بدتر شد، مهم است که با متخصص گوارش صحبت کنید.
آیا جایگزینی برای ملین ها وجود دارد؟
کارهای زیادی وجود دارد که می توانید بدون دارو یا علاوه بر آنها برای رفع یبوست انجام دهید:
- بیشتر غذاهای فیبردار بخورید.
- مقدار زیادی آب و مایعات دیگر بنوشید.
- فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
- در صورت نیاز بدون معطلی به توالت بروید.
چه زمانی باید برای عوارض دارو به پزشک مراجعه کنم؟
اگر یبوست دارید و قصد مصرف یکی از روان کننده ها را دارید، بهتر است برای مشاوره به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند بهترین استراتژی درمانی را توصیه کنند. از جمله اینکه کدام دارو را تا چه مدت باید مصرف کنید.
همچنین اگر درمانی که برای یبوست شما تجویز میکند مؤثر نبود، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر بعد از مصرف مسهل دچار اسهال شدید، دارو را قطع کنید. اگر علائم شما ادامه یافت، به پزشک خود مراجعه کنید.
برخی از انواع ملین ها می توانند خطر کم آبی بدن را افزایش دهند. اگر علائم کم آبی دارید، دارو را قطع کرده و به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
